Bloed, zweet en tranen

Vanavond staan de Rode Duivels met een interland in en tegen Cyprus voor hun herstart van de kwalificatiecampagne richting het WK dat binnen twee jaar in Rusland plaatsvindt. Het officiële startschot hebben ze immers grandioos gemist. Vorige donderdag was misschien slechts een oefeninterland – een wedstrijd waar doorgaans weinig belang aan gehecht moet worden – maar de Rode Duivels hadden na een teleurstellend EK waar naast een unieke kans op een finaleplek werd gegrepen wat recht te zetten.

Iedereen wist dat een nederlaag tot de mogelijkheden behoorde tegen een van de sterkste elftallen op deze planeet, maar dat de Duivels zo inspiratieloos en ogenschijnlijk ongeïnteresseerd voor de dag kwam was omwille van de bovenstaande reden onvergefelijk. Dat er slechts 30.000 toeschouwers opdaagden, moest nochtans een duidelijke hint zijn dat de steun van het publiek ver reikt, maar niet eindeloos is. Wat al helemaal de wenkbrauwen deed fronsen, was het feit dat het merendeel van de spelers dat in de interviews na de wedstrijd onvoldoende leek te beseffen.

Daarom dat er vanavond in GSP-stadion zoveel meer op het spel staat dan louter drie punten. Natuurlijk kunnen Hazard en co alleen maar tevreden zijn met een overwinning tegen het nummer 86 op de FIFA-ranking – ook omdat er met Bosnië-Herzegovina in oktober voor de volgende opdracht een veel betere tegenstander zich aandient – maar ook de manier waarop de zege tot stand komt zal belangrijk zijn. Een topprestatie tegen Cyprus moeten we niet overschatten, maar negentig minuten lang bikkelen en het truitje nat maken is broodnodig om de steun voor de nationale ploeg bij het publiek niet helemaal te laten afkalven. Met welke tactiek en veldbezetting dat gebeurt is van ondergeschikt belang. De discussies daarover kunnen altijd later nog gevoerd worden. Eerst moeten de problemen bij de wortel worden aangepakt.

Voor bondscoach Roberto Martínez staat er echter ook heel wat op het spel. De Engelse Spanjaard verdient in principe alle tijd om een nieuw verhaal op te bouwen bij de nationale ploeg, maar de wedstrijd tegen zijn geboorteland donderdag was ongeveer de slechtst denkbare binnenkomer die tot de mogelijkheden behoorde. Opnieuw een domper kan Martínez missen als kiespijn. Dan wordt de rust die hij nodig heeft om te bewijzen dat hij een geschiktere coach is dan Marc Wilmots grondig verstoord en dreigt hij van evaluatiemoment naar evaluatiemoment te sukkelen. Een situatie waarin een langetermijnbeleid onmogelijk wordt.

Another day at the office

Met het mes op de keel, er is geen betere omschrijving mogelijk voor de manier waarop de Rode Duivels morgen tegen Ierland in Bordeaux op het veld verschijnen. De nederlaag tegen Italië maandag was geen drama, maar zorgt er wel voor dat de nationale ploeg zich geen uitschuiver kan permitteren, wil het niet het drama meemaken van vroegtijdig naar huis te worden gestuurd of wil het vermijden te moeten speculeren op een plaats bij de beste vier derdes. Trouwens: als je tegen het nummer 33 op de FIFA-ranking niet kan winnen, heb je op een EK überhaupt niets te zoeken.

De situatie waarin de Duivels beland zijn is redelijk nieuw voor ze. De kwalificatiecampagne voor EURO 2016 verliep moeizaam, maar het EK kwam op geen moment in gevaar. De laatste keer dat het echt van moeten was, ligt reeds twee jaar achter ons, de verloren kwartfinale van het WK in Brazilië tegen Argentinië. Niet meteen vertrouwenwekkend, maar druk mag geen te groot obstakel vormen voor spelers die bijna allemaal bij hun clubs in de sterkste competities van de wereld een leidende rol hebben en tijdens het seizoen haast elke week meermaals vol aan de bak moeten. In dat oogpunt is de wedstrijd tegen Ierland another day at the office.

Over de tactiek is reeds ook veel gesproken en geschreven, maar eigenlijk is er slechts één optie voor de Rode Duivels: net zoals de Italiaanse media in de aanloop naar de match tussen hun Squadra Azzurra en de Rode Duivels opriepen voluit voor de aanval te gaan, moeten ook de Belgen tonen waarom het offensieve compartiment van hun elftal het meest talentrijke van de ganse ploeg is. Er is immers meer nodig dan een overwinning om de ploeg opnieuw op de rails te krijgen. Overtuiging, dat is wat de buitenwereld wil zien van de Rode Duivels. Geen Fellaini dus meer in de basisploeg a.u.b. Marc Wilmots. Zet Kevin De Bruyne op de plaats waar hij het beste rendeert: centraal achter de spitsen. En als je dan toch bezig bent, drop opkomende flankverdedigers als Thomas Meunier en Jordan Lukaku ook maar in de basis. Vooruit moet het gaan morgen tussen 15.00u en 16.45u

Of de broer van die laatste, Romelu aan de aftrap verschijnt is koffiedik kijken. De spits bleef na de wedstrijd tegen Italië niet zonder kritiek. Niet helemaal terecht. Lukaku miste inderdaad in de tweede helft een huizenhoge kans op de gelijkmaker, maar het was wel de enige mogelijkheid die zich aanbood voor hem. Dat Kevin De Bruyne en Eden Hazard ook allesbehalve in de match zaten brak hem zuur op. Het is bovendien absurd hoe snel het geloof in een voetballer kan verdwijnen. Romelu Lukaku heeft er een dijk van een seizoen opzitten bij zijn club Everton en vond in de vier voorbije oefeninterlands telkens de weg naar de netten. Dat verdient wat meer krediet dan hetgeen hij nu bij sommigen al opgebruikt lijkt te hebben.

Daarnaast is het hoogst twijfelachtig dat de stelling zou kloppen dat Lukaku tegen de Ierse verdediging – die weinig ruimte zal weggeven – weinig te zoeken heeft als aanvaller die graag ruimte gebruikt. Sinds het WK in Brazilië speelt elke tegenstander op die behouden manier tegen de Rode Duivels. Tegen Ierland worden de Belgen heus niet met een nieuwe realiteit geconfronteerd. Behoud je vertrouwen dus maar in Romelu, Marc Wilmots. De natie dankt u.

Waarom Wilmots geen Conte, Van Gaal of Deschamps is

Wat al enkele weken of misschien zelfs reeds enkele maanden sluimerde kwam na de nederlaag van de Rode Duivels tegen Italië helemaal aan de oppervlakte: bondscoach Marc Wilmots kreeg het in de publieke opinie zwaar te verduren. Niet altijd even terecht. Kevin De Bruyne kende voor het eerst in 41 wedstrijden voor de nationale ploeg een complete offday, Hazard bleef ook sterk onder de verwachtingen en dat Romelu Lukaku zijn rush richting Buffon vroeg in de tweede helft beëindigde met een lobbal naast het doel is op het niveau van een Europees kampioenschap tegen een sterke tegenstander als Italië haast onvergefelijk. Al die tegenvallers kan een coach niet verhelpen, net zoals het bij momenten zeer slordige spel van de Duivels.

Toch treft ook Wilmots schuld aan de slechte – maar niet fatale – start van de nationale ploeg op EURO 2016. De coach betwist op haast elke persconferentie de kritiek dat hij tactisch vaak door de mand valt, maar feit is dat hij ook maandag door zijn concullega Antonio Conte compleet afgetroefd werd. Daar moest de flegmatieke Italiaan zelfs niet voor te verrassen. Het was bijvoorbeeld immers op voorhand reeds duidelijk dat zijn spelers vooral de ruimte achter de rug van de Belgische verdediging zouden proberen te benutten, zo kwam ook het openingsdoelpunt tot stand.

Ook wat betreft de eigen tactiek zat er heel wat zand in de motor van de Belgen. Wat Fellaini op het middenveld bijgedragen heeft tegen Italië is twee dagen na de wedstrijd nog steeds niet duidelijk. Een zeer spijtige keuze, zeker als je zag hoe De Bruyne stond te zwemmen op de flank. Bovendien acteerden de elf Belgen vanaf het moment dat ze het initiatief in handen kregen opnieuw zoals we al zo vaak hebben gezien: volstrekt hulpeloos. Dat Wilmots daar na vier jaar aan het hoofd van de nationale ploeg nog steeds geen oplossing voor heeft gevonden doet steeds vaker de wenkbrauwen fronsen. Louis van Gaal had vlak voor het WK in Brazilië slechts enkele weken nodig om een duidelijk herkenbaar systeem in het Nederlands elftal te slepen en boekte daar ondanks een zeer matige selectie ook succes mee.

Wat echter nog pijnlijker is, is het feit dat Wilmots in Lyon een totaal gebrek aan lef vertoonde. In de eerste plaats op het vlak van de opstelling. Italië is een naam als een klok in het internationale voetbal, maar als er één generatie te pakken was, is het deze wel. Conte kan geen beroep doen op sterren en heeft achteraan een verdediging rondlopen die stilaan de pensioengerechtigde leeftijd bereikt heeft. Waarom Wilmots niet voluit de kaart van de aanval  trok blijft dan ook een raadsel.

Ook bij zijn vervangingen was de bondscoach in hetzelfde bedje ziek. In de openingswedstrijd tussen Frankrijk en Roemenië aarzelde Didier Deschamps niet om zijn vedetten Paul Pogba en Antoine Griezmann naar de kant te halen. Iets waar Wilmots zich niet aan waagde, ook al was Kevin De Bruyne een schim van zichzelf en bleef Eden Hazard ook ver onder de verwachtingen. Een beslissing waar niemand beter van werd, aangezien Hazard en De Bruyne op die manier nog meer gefrustreerd werden.

Wilmots sluit de eerste partij van de groepsfase dus met een zware onvoldoende af. Een weinig te benijden prestatie die de top van de KBVB tot nadenken moet stemmen. Natuurlijk zou een coachwissel tijdens het EK geen zoden aan de dijk brengen, maar de eerstvolgende partij van de Duivels na dit tornooi is pas in september. Tijd genoeg om eens te bekijken of er voldoende financiële ruimte is om het lopende contract van Wilmots stop te zetten. En om uit te vissen of het GSM-nummer van Louis van Gaal nog ergens rondslingert in de bureaulades van de kantoren aan de Houba de Strooperlaan.

De tijd als bondgenoot

Vanaf vandaag bereiden de Rode Duivels het EK verder voor in hun basiskamp in Bordeaux. In het Golf du Médoc Resort is alles aanwezig wat profspelers nodig hebben om in alle rust naar een tornooi toe te leven. Hopelijk werkt de groene omgeving ook inspirerend voor de bondscoach en zijn ploeg, want dat is wat de delegatie deze week zeker nodig heeft.

Bijna drie weken is de groep nu bij elkaar, maar hetgeen getoond werd in de drie oefenwedstrijden tegen Zwitserland, Finland en Noorwegen geeft geen blijk van progressie. De ploeg heeft het nog altijd moeilijk met een tegenstander te ontwrichten die laag terugzakt, een tactiek die nochtans op de EK-eindronde vaak gebruikt zal worden tegen de Rode Duivels. Al kan er wel altijd gerekend worden op een klasseflits van spelers als Kevin De Bruyne of Eden Hazard.

Wat echter plotseling de bondscoach grotere kopzorgen bezorgt is de verdediging. Nochtans vier jaar lang het paradepaardje waarmee Wilmots kon uitpakken. Zowel in de kwalificatiecampagne voor het WK in Brazilië als die voor het huidige EK slikte de Belgische defensie amper doelpunten. Maar tijdens de voorbije oefeninterlands zorgde haast elke aanval van de tegenstander voor een collectieve paniekaanval achteraan. En leidde dat ook niet zelden tot een doelpunt. Als die defensieve instabiliteit reeds tegen het nummer 15 (Zwitserland), 51 (Noorwegen) en 67 (Finland) als pijnpunt boven water komt, hoe zal het dan uitdraaien wanneer het echt om de knikkers gaat tegen sterkere ploegen?

Veel opties achterin heeft Wilmots niet. Met de blessures van Kompany en Lombaerts is er een pak ervaring weggevallen en Vermaelen is momenteel noodgedwongen meer met zichzelf bezig dan dat hij in staat is een defensie te sturen. Daarom is het des te opmerkelijker dat de bondscoach pas tot in de laatste oefenwedstrijd heeft gewacht om de kaart te trekken van het duo Alderweireld-Vertonghen centraal achteraan. Zij zijn het gewoon in de Premier League naast elkaar te spelen bij Tottenham Hotspur en deden dat vroeger ook bij Ajax. Bij de nationale ploeg posteerde Wilmots Aldeweireld en Vertonghen evenwel steeds op de flanken, waardoor je plots met een groot vraagteken aan het EK moet beginnen.

Vooral aan de coaching binnen de ploeg zal nog veel gewerkt moeten worden, want het verdedigend compartiment is niet alleen de verantwoordelijkheid van de defensie, maar van het ganse elftal. Als de flankspelers hun tegenstander bij balverlies niet uit het oog verliezen – wat iemand als Eden Hazard al eens durft te doen – nemen ze achteraan reeds veel druk weg. Mits goede afspraken bied je zo al voor een groot stuk een oplossing voor de soms wankele verdediging.

De tijd kan echter ook een bondgenoot zijn voor de Rode Duivels. De eerste achtste finale staat pas op 25 juni op het programma. De logica respecterend dat de Duivels niet al te veel problemen zullen hebben met Ierland en Zweden start dan pas het tornooi voor de Belgen. Er rest de ploeg dus nog net geen drie weken om alles op punt te zetten. Geen onhaalbare deadline.

Nog niet te laat

Het heeft 32 jaar geduurd vooraleer de Rode Duivels zich nog eens konden plaatsten voor een Europees Kampioenschap, maar een reden tot feesten was dat niet afgelopen weekend. Dorpspleinen bleven leeg, autokaravaans waren niet te bespeuren en ook de spelersgroep zelf hield het relatief kalm.

Zo gek is die soberheid echter niet. Een voorlopig puntenaantal van 20 op 27 is verre van slecht, maar gezien de middelmatige tegenstand eigenlijk het minimum van het minimum. Kwalitatief gezien kon de kwalificatiecampagne eveneens stukken beter. Ook zaterdag tegen Andorra. De Duivels kwamen nooit in de problemen, maar echt overtuigen deden ze nu ook weer niet. Alweer legden ze beslag op de meerderheid van het balbezit, maar opnieuw deden ze daar te weinig mee, al nodigde het slechte en kleine kunstgrasveld niet meteen uit tot een swingende voetbalavond.

Het geëxperimenteer van Marc Wilmots in Andorra kan onvoldoende beoordeeld worden. De vertimmerde defensie werd nagenoeg niet onder druk gezet door het nummer 205 op de FIFA-ranking, Kevin De Bruyne die tot nu toe ongeveer de beste Rode Duivel was in de kwalificatiecampagne en zich centraal mocht laten gelden werd het leven niet bepaald zuur gemaakt en om de verdienstelijk debuterende Laurent Depoitre naar waarde schatten heb je eveneens een sterkere tegenstander nodig.

Daarom dat de wedstrijd tegen Israël vandaag wel degelijk nog enig belang heeft. De strijd om de groepswinst draait louter om prestige en de mogelijke eerste plaats op de FIFA-ranking is compleet zonder belang, maar met een ploeg die nog vol aan de bak moet in de strijd om de barrageplek in de kwalificatiepoule en toch wel wat kwaliteit in huis heeft krijgen de Duivels een niet onaardige opponent voor zich. De campagne richting Frankrijk zit er op, maar nu begint het pas voor de ambitieuze Belgen. Willen Kompany en co hun ambitie – op 10 juli van volgend jaar in het Stade de France zich tot Europees kampioen kronen – waarmaken, dan staat er nog een berg werk op ze te wachten. De pijnpunten zijn al langer bekend bij iedereen – een tegenstander die zich ingraaft niet kunnen ontwrichten, het ontbreken van een killer vooraan en een duidelijk spelsysteem en Hazard die maar zelden ontploft – maar oplossingen heeft Marc Wilmots daar nog niet voor kunnen formuleren.

Minder dan acht maanden voor de aftrap van de openingsmatch van EURO 2016 dringt de tijd, maar te laat is het nog niet. Louis van Gaal speelde het vorig jaar als Nederlands bondscoach op een veel kortere periode klaar om een minder getalenteerde groep naar een derde plaats op het WK in Brazilië te leiden en met Italië en Spanje dienen er zich volgende maand reeds twee stevige sparringpartners aan om lustig verder te sleutelen. Ondanks dat het ‘maar’ oefenwedstrijden zijn een interessant tweeluik, aangezien De Duivels uitgezonderd tegen een mak Frankrijk sinds het WK geen topploegen meer partij konden geven. Een mooie en misschien zelfs uitzonderlijke Belgische voetbalzomer behoort dus zeker nog tot de mogelijkheden. Eén waarin de dorpspleinen wel opnieuw volstromen en de autokaravaans toeterend door de straten rijden.

De bondscoach, die ploegde voort

Vorig week zondag in het GSP-stadion in Nicosia omstreeks 23.30u lokale tijd: de Russische scheidsrechter Vladislav Bezborodov maakt een einde aan de partij van de Rode Duivels tegen Cyprus. De stadionspeaker laat prompt het themanummer van de Muppet Show door de boxen gallen. Of er enig sarcasme mee gemoeid was weten we niet, maar de brave man – of vrouw natuurlijk, lang leve gendergelijkheid – had het haast niet beter kunnen kiezen. Ook al was er sowieso amper eer te halen in een land waar het zand op de stranden van groter belang is dan de grassprieten op de voetbalvelden, wat Kompany en co neerzetten was ongeveer van het slechtste dat we de afgelopen jaren van de nationale ploeg zagen.

Het feit dat de wedstrijd werd beslist door een klasseflits van het trio De Bruyne-Mertens-Hazard was ongeveer het enige positieve dat er te onthouden viel. Voor het overige was het huilen met de figuurlijke pet op. Veel individuele fouten en amper uitgespeelde aanvallen: we zijn nog niet eens half september, maar de Duivels leken eerder bezig aan een eindeseizoensmatch. Op enkele uitzonderingen na stonden ze inspiratieloos op de mat. Al een geluk dat er bij de thuisploeg geen Gareth Bale rondliep, want anders zou de avond er nog slechter hebben uitgezien.

Dankzij de 1-0 zege tegen Cyprus kunnen de Rode Duivels stilaan hun ticket voor EURO 2016 boeken, maar op veel gejuich moet dat niet worden onthaald. Met acht extra deelnemers in vergelijking met het EK drie jaar geleden in Polen en Oekraïne mag immers ongeveer elk Europees land – uitgezonderd misschien Vaticaanstad en Bobbejaanland – richting Frankrijk trekken. Nee, in plaats van een hoerastemming moet er dringend worden bekeken hoe het niveau van de nationale ploeg drastisch naar omhoog kan worden getrokken.

Na het WK in Brazilië beloofde bondscoach Marc Wilmots zijn ploeg veel dominanter te laten spelen om zo een antwoord te kunnen vinden op de tegenstand die wedstrijden tegen de Duivels steeds behoudener aanpakt, maar echt progressie hebben we het team na tachtig procent van de kwalificatiecampagne achter de rug nog niet zien boeken. De inbreng van Radja Nainggolan was een pluspunt – hoe is het mogelijk dat zo’n speler er vorig jaar niet bij was op het WK – maar daarnaast blijft het team ter plaatse trappelen.

In zo’n omstandigheden komt al snel de coach in het vizier. Het is niet de populairste mening om te verkondigen, maar in een ideale wereld zou Marc Wilmots zo snel mogelijk vervangen moeten worden, nog liever vandaag dan morgen. Topspelers verdienen een topcoach en dat is het Kampfschwein voor alle duidelijkheid niet. Zijn eerdere coachingsopdrachten bij Schalke 04 en STVV draaiden telkens op een sisser uit en bij de nationale ploeg werd hij meermaals tactisch afgetroefd door zijn collega’s op de andere bank. Ook omdat hij maar niet wil afwijken van zijn 4-3-3-opstelling met een nochtans aanvallend ingestelde speler als Witsel als verdedigende middenvelder en Benteke als eerste keuze in de spits. Wat er ook mag gebeuren: de bondscoach, die ploegt voort. Natuurlijk kan je opwerpen dat de spelers ook een verantwoordelijkheid te dragen hebben, maar een trainer heeft dan net de taak zijn ploeg te prikkelen. Daar lijkt Wilmots niet in te slagen, te weinig alleszins.

In het glazen bondsgebouw aan de Brusselse Houba de Strooperlaan lijkt echter niemand geneigd het ontslag van de bondscoach op tafel te leggen. De vele personeelswissels binnen de technische staf en de omkadering bewijzen dat de machtspositie van Wilmots groot is en de KBVB en hij lijken wel onlosmakelijk met elkaar verbonden. Als het gênante geflirt met Schalke 04 ons één ding leerde, is dat er nagenoeg geen clubs staan te springen om de coach een contractvoorstel aan te bieden en de bond moet op zijn beurt de vinger aan de knip houden. Een ontslagvergoeding uitbetalen en een betere (en dus duurdere) vervanger aantrekken zou de KBVB financieel te veel pijn doen. Als de opvolger een Belg moet zijn is de spoeling overigens flinterdun. Eric Gerets is op pensioen en Michel Preud’homme ligt nog onder contract, nota bene bij het Club Brugge van bondsopposant Bart Verhaeghe.

Daarom moet er gezocht worden naar de minst slechte oplossing. Met de kwalificatie als reekshoofd zo goed als op zak en nog negen maanden te gaan voor de start van EURO 2016 is er voldoende tijd om te experimenteren. Geef De Bruyne een centrale rol, probeer eens een tweespitsensysteem met Batshuayi en posteer Witsel opnieuw iets hoger; de mogelijkheden zijn legio. Zeker met oefenwedstrijden tegen Italië en Spanje in het vooruitzicht, ploegen die op het EK ook concurrenten zullen zijn van de Rode Duivels. De komende maanden zullen dus cruciaal worden voor de ambities van de nationale ploeg, maar er is nog hoop.

1 september

Twee dagen na de officiële start van het schooljaar beleven de Rode Duivels vanavond hun 1 september. De laatste transfers zijn afgerond, de blitse bolides aan het hotel geparkeerd en de haartjes in de juiste plooi gelegd. Excuses gelden niet in het Koning Boudewijnstadion.

Zeker na de laatste kwalificatiewedstrijd in Wales die uitdraaide op één grote ontnuchtering. Cardiff betekende voor de Rode Duivels een les in realisme. Zelden zagen we de nationale ploeg zo ongeïnspireerd aan het werk tegen een team dat het vooral moest hebben van enthousiasme en strijdlust. Een (lichte) afgang die vraagt om een antwoord. Positief is dat de spelersgroep dat ook lijkt te beseffen. In alle reacties in aanloop naar de wedstrijd op een uitverkochte Heizel schemerde de honger door.

Bosnië-Herzegovina lijkt ook de ideale tegenstander voor een revanche. De Bosniërs vormen een ploeg die net als de Belgen heel wat voetballend vermogen in huis heeft, worden buitenshuis niet voortgestuwd door een kolkend stadion zoals in Zenica en moeten met een 8/18 vol voor de zege gaan. Het lijkt dus weinig waarschijnlijk dat de Rode Duivels straks af te rekenen zullen hebben met een tegenstander die zich zal ingraven zoals Wales die afgelopen seizoen de Belgen twee keer op die manier hoofdbrekens bezorgde. Net zoals Hazard en co het graag hebben.

De Duivels grijpen vanavond ook maar beter de drie punten – met een beetje pech vallen ze bij een nederlaag terug naar een vernederende voorlaatste plaats in de poule – maar belangrijker nog is de prestatie die ze leveren. De Belgen staan immers weliswaar op een onwaarschijnlijke tweede plaats op de FIFA-ranking, maar voetballen momenteel hoegenaamd niet op dat niveau. Wereldwijd worden we bejubeld om onze sterren, maar op het veld valt dat te weinig te merken. Tot nu toe in deze kwalificatiecampagne voor EURO 2016 noteerden we – uitgezonderd de makkelijke overwinningen tegen dwergstaat Andorra en de halve B-ploeg van Cyprus – een goede openingsfase op bezoek bij Bosnië-Herzegovina en een prima eerste helft in en tegen Israël. Over zes wedstrijden beschouwd zeer magertjes, zeker voor een groep die altijd heeft uitgeroepen op het EK voor het allerhoogste te willen gaan.

In dat opzicht is het jammer dat bondscoach Marc Wilmots Axel Witsel meer dan waarschijnlijk opnieuw een rij achteruit zal schuiven naar de positie van verdedigende middenvelder. Dat betekent meer zekerheid, maar ook minder aanvallende impulsen. Je pionnen moet je uitspelen op hun beste positie en dat is voor Witsel in het offensieve compartiment. Bovendien mogen de Duivels wel dat tikkeltje arrogantie uitstralen dat ze zich niet aanpassen aan een tegenstander.

Hoe dan ook wordt het Koning Boudewijnstadion laten kolken vlak na de start van het schooljaar meteen al het grote examen voor de Rode Duivels die nagenoeg met hun sterkste bezetting kunnen uitpakken. Een tweede zit kunnen ze zich niet permitteren. Zondag in Cyprus valt daarvoor te weinig eer te rapen.

Huiswerk en ironie

Het contrast tussen de twee interlands waarmee de Rode Duivels een punt achter hun seizoen hebben gezet kan niet groter zijn. In Parijs tegen Frankrijk zagen we bijna twee weken geleden ongeveer het beste wat de nationale ploeg onder Marc Wilmots heeft laten zien. Totdat de vele wissels de partij deden doodbloeden was België heer en meester in het Stade de France. Efficiënt vooraan en defensief zo goed als niets weggegeven. De 75.000 aanwezige Fransen werden er stil van.

De 3-4 zege was een zeer bemoedigende prestatie die echter geen vervolg kreeg in de match waarin het echt moest gebeuren een kleine week later, op verplaatsing in Wales. In Cardiff vervielen de Duivels in het andere uiterste. Uitgezonderd het eerste kwartier van de partij konden Eden Hazard en co nooit aanspraak maken op enig succes. Het inspiratieloze voetbal ging gepaard met een veel te laag tempo en offensief draaide het ook helemaal in de soep. Dan kom je zelf tegen een ploeg als Wales in de problemen. Want laat ons wel wezen: de Welshmen beschikken weliswaar over ene Gareth Bale en Aaron Ramsey, maar overstijgen voor het overige niet de grijze middelmaat. Bondscoach Chris Coleman moest zelfs rekenen op de doelman van de Tranmere Rovers – Owain Fôn Williams voor de quizzers – dat dit seizoen uit de Engelse vierde klasse degradeerde om zijn selectie rond te krijgen.

Met nog vier kwalificatiewedstrijden voor de boeg is de uitschuiver van de Belgen in het Cardiff City Stadium nog zeker niet fataal wat betreft het ticket voor EURO 2016, ook omdat de UEFA zo goed was om het aantal deelnemers uit te breiden van 16 naar 24. Wat echter wel vaststaat is dat de nederlaag Marc Wilmots met een hele hoop huiswerk voor de vakantie heeft opgezadeld, willen de Duivels de vooropgestelde ambitie waarmaken: voor het allerhoogste gaan. Het is altijd gevaarlijk om conclusies te trekken op basis van één wedstrijd, maar in vergelijking met de thuismatch tegen Wales midden november van vorig jaar is de ploeg ter plaatse blijven trappelen. Nog steeds kan er geen antwoord worden gevonden op een tegenstander die zich ingraaft en rekent op een blunder van de opponent of een eigen klasseflits om de drie punten veilig te stellen. Ongetwijfeld ook andere teams zullen in de toekomst op die manier de Rode Duivels proberen te bekampen. Er moet dus heel snel wat gebeuren.

Het is evenwel maar de vraag of Wilmots de nodige oplossingen kan aanreiken. De bondscoach die drie jaar geleden Georges Leekens opvolgde heeft nooit geboekt gestaan als een tactisch genie en heeft de afgelopen weken bovendien zijn kwaliteiten als motivator op de helling gezet. Wilmots mag bij hoog en bij laag blijven volhouden dat hij zelf niet gesolliciteerd had voor de positie van hoofdcoach bij Schalke 04, maar dat verhaal gelooft ongeveer niemand meer. Waarom is hij anders onlangs in zee gegaan met een nieuwe zaakwaarnemer – topmanager Jorge Mendes note bene – en wachtte hij zolang om het nieuws te communiceren aan het publiek, de spelers en de bondstop dat hij toch bij de Rode Duivels zou blijven als hij dat naar eigen zeggen al een week wist? Nu moet de nationale ploeg verder met een coach die zijn elftal als een tweede keuze beschouwt, niet meteen een goede voedingsbodem voor succes.

Wilmots start in september tegen Bosnië en Herzegovina en Cyprus met minder krediet, maar moet nog niet meteen vrezen voor zijn job. Simpelweg omdat er geen kandidaat-opvolgers zijn. De enige twee valabele alternatieven – Eric Gerets en Michel Preud’homme – zijn allebei om uiteenlopende redenen onhaalbaar en ook de KBVB is niet meteen geneigd om een ontslagvergoeding uit te betalen en een stevig contract voor een opvolger te voorzien. De bond moet immers de financiële broeksriem stevig aanhalen na jaren waarin het geld net iets teveel door deuren en ramen naar buiten werd gegooid. Onder meer ook door Marc Wilmots zelf, herinner bijvoorbeeld de 100.000 euro die per se nodig was om de spelers extra beenruimte te geven op hun vlucht naar Israël in maart. Enige ironie is het Belgische voetbal nooit vreemd geweest.

Wankel

Wie dacht dat de Rode Duivels na de hetze over de nieuwe truitjes, de interne strubbelingen bij de bond en de matige belangstelling voor de vriendschappelijke interland tegen Australië aan populariteit hebben moeten inboeten, is er aan voor de moeite. De massale opkomst op de fandag bewijst nog maar eens dat de supporters de ploeg niet hebben laten vallen.

Daar is ook geen aanleiding voor. Desondanks het louter een oefenwedstrijd was, hebben de Duivels vorige week donderdag een prima prestatie neergezet. Het experiment om Axel Witsel aanvallender uit te spelen was meer dan geslaagd. Dat de middenvelder van Zenit Sint-Petersburg een aardig potje kan voetballen was al genoegzaam bekend, maar de Luikenaar werd in het verleden door Marc Wilmots te veel in het keurslijf van controleur gedwongen, waardoor zijn offensieve kwaliteiten te weinig tot uiting konden komen. Witsel hoger posteren is een extra wapen dat in de komende wedstrijden ongetwijfeld goed van pas zal komen.

Wat ook bevestigd werd tegen de Socceroos was de sterkte van de Belgische invallers. In het moderne voetbal waarin door de drukke kalender een grotere kans bestaat op blessures is het moeten doorverwijzen van spelers van onder meer AS Roma, Manchester United en Liverpool naar de bank een luxeprobleem. Centraal achterin lijkt de spoeling na het vertrek van Daniel Van Buyten iets te dun te worden, maar voor het overige is haast elke positie in de Belgische elf dubbel bezet met meer dan degelijke opties. Dit elftal zal niet zo snel in de problemen komen als een paar belangrijke pionnen er niet bij kunnen zijn. Wie miste bijvoorbeeld Eden Hazard of Romelu Lukaku tegen Australië?

Toch gaat Marc Wilmots maar beter niet al te veel achterover leunen. Na het WK werden de eerste wanklanken vanuit de spelersgroep over de beperkte tactische capaciteiten van de bondscoach opgevangen en ook bij de pers en het publiek begint het stilletjes aan door te dringen dat een plek in de kwartfinales niet het hoogst haalbare was voor de Duivels in Brazilië. Ook binnen de KBVB is de steun voor Wilmots ooit al groter geweest. Het eigenzinnige optreden van de coach valt niet altijd in even goede toonaarden aan de Houba de Strooperlaan.

Het is in dat opzicht jammer dat Wilmots de kritiek niet heeft kunnen counteren met een mooi resultaat tegen Israël. Na het uitstellen van de openingswedstrijd in de kwalificatiepoule voor EURO 2016 moet de bondscoach daar nog een maand voor wachten. Dan komt eerst Andorra op bezoek waarna een uitmatch volgt in Bosnië-Herzegovina. Een tweeluik dat een stevigere kluif zal zijn om de campagne te starten. In de eerste wedstrijd valt geen enkele eer te rapen en de tweede confrontatie is op papier de moeilijkste van de ganse campagne. Niet dat de exit meteen dreigt voor Wilmots, maar wil het Kampfschwein zijn positie niet verder doen wankelen, kan hij zich geen uitschuiver veroorloven.

Geen eindpunt

Na drie weken WK hebben de Rode Duivels opnieuw voet op Belgische bodem gezet. Vele fans hadden ze liever een week later zien aankomen, maar het is niet anders. De prestatie tegen Argentinië rechtvaardigde geen plek in de halve finales.

De 1-0 van Higuaín kwam door een afgeweken bal ongelukkig tot stand, maar laten we niet onder de mat schuiven dat Kompany en co vanaf het eerste fluitsignaal door de Argentijnse tegenstander stevig onder druk werden gezet. En niets liet uitschijnen dat de Zuid-Amerikanen die houdgreep zouden gelost hebben, indien een brilscore op het bord zou hebben blijven staan. Vervolgens werd nog maar eens duidelijk dat de Duivels steeds in de problemen komen als een tegenstander zich massaal terugtrekt. In negentig minuten voetbal noteerden we slechts drie (halve) kansjes: een schot van De Bruyne dat te centraal gericht was, een kopbal van Mirallas die naast het doel belandde en Lukaku die ongelukkig voor een voorzet koos in plaats van zijn eigen kans te gaan. Te weinig om op dit niveau succes te oogsten.

Een speler als Eden Hazard had daarvoor met zijn creativiteit een oplossing kunnen bieden, maar hij trok tegen Argentinië de lijn van zijn tegenvallend WK verder door. Slechts één keer zagen we een teken van de klasse van het nummer tien: zijn actie die de 1-0 tegen Rusland inluidde. In de overige wedstrijden beet hij echter steeds zijn tanden stuk op de verdediging. De Hazard die rond januari de pannen van het dak bij Chelsea speelde, is in Brazilië nooit komen bovendrijven.

Toch zou het niet fair zijn om de zwarte piet – als die term nog gebruikt mag worden tenminste – door te schuiven naar Hazard. Het is fysiek onmogelijk een speler een seizoen lang zeventig wedstrijden op een even hoog niveau te laten afwerken. En bovendien is het verdomd handig om over iemand te kunnen beschikken die op zijn eentje een defensie kan openbreken, maar een ploeg afhankelijk laten zijn van één individu houdt altijd grote risico’s in. De Rode Duivels hadden ook kunnen opteren voor het collectieve, maar we begrijpen nog steeds niet waarom Marc Wilmots op training niet meer aandacht besteedt aan looplijnen en andere tactische ingrepen. Wat dat betreft is het een nadeel dat een nationale ploeg doorheen het jaar slechts op enkele momenten samenkomt, maar tijdens de zeven afgelopen weken had er meer gefocust kunnen worden op automatismen.

Deze WK-campagne als mislukt bestempelen zou ook niet eerlijk zijn. Als we Argentinië bejubelen voor hun verdedigende maar realistische aanpak tegen België, moeten we hetzelfde doen voor de Duivels. Uitgezonderd het penaltydoelpunt tegen Algerije slikten de Belgen in de reguliere speeltijd van de vijf afgewerkte wedstrijden slechts één doelpunt. En waar we drie jaar geleden met zijn allen blij waren dat het nationale team tot op de laatste speeldag meestreed voor een plek in de barrages van de kwalificatieronde voor Euro 2012, hebben de troepen van Marc Wilmots zich nu bij de beste acht ploegen wereldwijd geknokt. Mensen vergeten snel.

Bovendien is dit geen eindpunt. Nu al was de Belgisch selectie een van de jongste op dit WK en met Thorgan Hazard, Junior Malanda, Michy Batshuayi en nog enkele anderen staat er heel wat jong talent te trappelen aan de deur. Natuurlijk hebben de Rode Duivels nog veel te leren – een echte topploeg werd er onder Marc Wilmots nog niet verslagen – maar de voedingsbodem is zeker aanwezig. De voldoende waarmee de Duivels het WK afsluiten zou na de volgende grote afspraak, Euro 2016, dus wel eens in een onderscheiding kunnen veranderen.