De staat van het voetbal

De bal is rond en de wedstrijd duurt negentig minuten

Maandelijks archief: juni 2014

Resultaten

Zou Frank Vercauteren morgen in het Russische Samara waar hij als coach aan de slag is bij de plaatselijke tweedeklasser Krylia Sovetov aan zijn tv-scherm gekluisterd zitten wanneer de Rode Duivels het in hun achtste finale op het WK opnemen tegen de VS? En wat zou hij dan denken? Vijf jaar geleden toen hij zijn ontslag gaf na een ontluisterende nederlaag op bezoek bij voetbaldwerg Armenië was zijn oordeel alvast vernietigend. “Je kan blijven praten en lullen, maar anderen moeten ook hun verantwoordelijkheid opnemen”, haalde hij uit. “Met deze ploeg kan ik me niet meer vereenzelvigen.”

Een dieptepunt voor het Belgisch voetbal, maar het symboliseert hoe sterk de nationale ploeg de afgelopen tijd is gegroeid. Met voor een groot deel dezelfde groep – tegen Armenië zaten er acht Duivels in de selectie die er in Brazilië nu ook bij zijn en Vermaelen, Fellaini, Kompany, Vertonghen en Witsel waren er toen in Jerevan omwille van schorsingen en blessures niet bij – heeft het team het tot in de knock-outfase van het WK geschopt. Wie dat een half decennium geleden zou hebben voorspeld, zou met pek en veren het land zijn uitgezet.

Om nog verder door te stoten krijgt de nationale ploeg tegen de VS een unieke kans. Ook al overleefden de Amerikanen een stevige poule met tegenstanders Ghana, Portugal en Duitsland en is het een team dat nooit opgeeft, de Rode Duivels zijn aan hun huidige status verplicht zonder veel bibbergeld te betalen de deur tot de kwartfinale open te trappen.

Met of zonder Vincent Kompany. De aanvoerder en het gezicht van deze groep kan in elk team zijn plaats opeisen en is zowel defensief als offensief van goudwaarde, maar helemaal onmisbaar zal hij tegen de VS niet zijn. Daniel Van Buyten bewijst op dit WK dat hij van de huidige lichting de speler is met het grootste palmares en Nicolas Lombaerts speelde tegen Zuid-Korea ook een meer dan verdienstelijke partij. Eventueel kan op lange termijn de blessure van Kompany in combinatie met de onbeschikbaarheid van Anthony Vanden Borre, de eveneens onzekere Thomas Vermaelen en Laurent Ciman en de gele schorsingen die dreigen voor Jan Vertonghen en Toby Alderweireld wel een probleem vormen, maar dat is bij de overige ploegen niet anders. Een WK is slopend voor iedereen.

Of de zege tegen de VS nu met of zonder mooi voetbal gepaard gaat, maakt ook weinig uit. Het klopt dat de Duivels tegen Zuid-Korea net zoals in hun andere groepswedstrijden de neutrale voetbalfans met een onvoldaan gevoel naar huis hebben gestuurd, maar dat zal Marc Wilmots terecht worst wezen. Topsport draait om resultaten en dat heeft de bondscoach goed begrepen.

Een negen op negen en tot nu toe slechts één tegendoelpunt dat bovendien nog via een strafschop werd gescoord, een beter rapport na de eerste ronde is haast onmogelijk. En dan vergeten we nog de statistieken uit de kwalificatiecampagne. Slechts twee gelijke spelen en vier tegentreffers in tien wedstrijden vallen niet te verklaren door toeval. Het zijn de vruchten van het werk van een groep die op dit moment zijn plaats verdient in de kwartfinales van een WK.

Tweede zit

Europa kreunt onder de Zuid-Amerikaanse WK-zon. Het continent dat de bakermat vormt van het voetbal heeft met Kroatië, Spanje, Italië, Engeland en Bosnië-Herzegovina al vijf teams zien terugkeren na de eerste ronde van het WK en daar blijft het waarschijnlijk niet bij. Portugal en Rusland balanceren op de rand van de uitschakeling en zelfs Duitsland kan – mits een grote dosis pech weliswaar- vanavond nog huiswaarts gestuurd worden.

Vooral de eliminatie van Spanje, Italië en Engeland doet de wenkbrauwen fronsen. Samengeteld zijn de grootmachten, die de sterkste competities ter wereld herbergen goed voor vier Europese titels en zes WK-eindoverwinningen. Opmerkelijk dus, maar de uitschakeling van de drie landen was niet onverdiend. In de groepsfase scoorden ze samen 7/27, een flinke tweede zit.

Of het om een structureel probleem gaat, valt moeilijk aan te tonen – een WK is immers een momentopname dat slechts om de vier jaar wordt georganiseerd – maar de bestuurskamers in Londen, Rome en Madrid maken maar beter werk van de toekomst. Natuurlijk speelt de toenemende concurrentie veroorzaakt door de mondialisering van de sport ook een rol, maar feit blijft dat Engeland al jaren ter plaatse lijkt te trappelen op internationaal niveau en dat vooral Italië en Spanje over een selectie beschikken, waarvan de sleutelspelers veteranen zijn van vele oorlogen. Te veel oorlogen misschien. Buffon, Pirlo, Xavi en Torres zijn monumenten, maar met oog op de volgende EK en WK’s moet er niet meer op hen gerekend worden.

In het geval van Spanje lijkt die wissel van de wacht geen probleem. De jeugdploegen van La Furia Roja grossieren in Europese titels zoals andere stervelingen postzegels verzamelen en op wereldkampioenschappen praat de Spaanse jeugd ook vaak een hartig woordje mee. Maar bij Engeland en Italië liggen de kaarten anders. De spelers van wereldniveau zijn bij de Azzurri en de Three Lions op één hand te tellen en van een echte doorstroming leek de afgelopen jaren alvast geen sprake.

Dat het groot aantal buitenlanders in de competities de verjonging van de nationale ploegen niet bepaald bevordert klopt, maar op dat fenomeen moeten we ons niet blindstaren. Ook al is de 6+5-regel van de FIFA die meer kansen aan eigen jeugdspelers wilde geven een stille dood gestorven wegens in strijd met de Europese wetgeving, niets belet de nationale bonden om echt werk te maken van een doordacht jeugdbeleid.

Engeland en Italië kunnen een voorbeeld nemen aan hun Duitse collega’s die na hun pijnlijke exit met één schamel punt op Euro 2000 een paleisrevolutie doorvoerden. Onder meer strengere regels voor de clubs, onafhankelijke voetbalacademies en een grotere focus op tactische en technische training hebben ervoor gezorgd dat onze oosterburen het laatste decennium hun plaats aan de top opnieuw hebben ingenomen. De WK-gebuisden weten dus wat hen te doen staat. Al komt dat misschien nog te vroeg, het EK van 2016 in Frankrijk piept als eerste herexamen reeds om de hoek.

Rik De Saedeleer

“Er is gefloten en de Russen liggen eruit!” Acht legendarische woorden van Rik De Saedeleer, 28 jaar geleden na het laatste fluitsignaal in de partij van de Rode Duivels tegen de toenmalige Sovjet-Unie. De context was gisteren lichtjes anders – het team van bondscoach Fabio Capello kan een verbanning naar Siberië nog vermijden mits een zege tegen Algerije – maar het belang van de drie punten die Kompany en co sprokkelden, komt toch aardig in de buurt van de Belgische zege in het Mexicaanse León die in het collectieve geheugen van miljoenen voetbalfans gegrift staat.

Desondanks velen vooraf een zes op zes na twee partijen logisch achtten, is de overwinning dankzij het doelpunt van Origi een godsgeschenk. Voor het eerst sinds 1982 kan ons land poulewinnaar worden op een WK en zonder al te veel kopzorgen naar de laatste groepswedstrijd tegen Zuid-Korea toeleven. Een positie waarvoor het team door vele andere landen ongetwijfeld benijd wordt.

Die relatieve rust zal nodig zijn, want het spelniveau bij de Belgen was tegen Rusland opnieuw niet goed. Net zoals in hun openingsmatch leken de Duivels met lood in de schoenen te spelen. De frivole voetbalvreugde die deze generatie kenmerkt was helemaal afwezig. We moeten ook vaststellen dat de verdediging amper iets weggaf – de defensie van Courtois incasseerde in twee groepsmatchen tot nu toe het minst aantal schoten op doel van alle deelnemende landen – maar op dit moment speelt de ploeg tegen zijn natuur in. De echte Rode Duivels hebben we na elf dagen WK nog steeds niet gezien.

De verpersoonlijking van dat probleem is Romelu Lukaku. De Lukaku die bij Everton afgelopen seizoen in 33 wedstrijden zestien doelpunten scoorde en tijdens de WK-voorbereiding bij de nationale ploeg ook de weg naar de netten gemakkelijk vond, lijkt niet op het vliegtuig naar Brazilië te zijn gestapt. In plaats daarvan stond er tegen Algerije en Rusland telkens een spits aan de aftrap die vooral problemen met zichzelf had, die zichzelf te hoge verwachtingen oplegde.

De uithaal naar Marc Wilmots bij zijn wissel was wat dat betreft eigenlijk perfect te voorspellen. Een profspeler onwaardig, maar al te zwaar mogen we er niet aan tillen. Op de eindronde van elk WK gebeurt er wel iets in het Belgische kamp dat voor deining op de journalistieke oceaan zorgt. Een stormpje dat vervolgens weer gaat liggen. Bovendien mogen we ook niet vergeten dat desondanks Romelu Lukaku in 2009 bij Anderlecht zijn debuut bij de profs maakte en een jaar later zijn eerste stappen zette bij de Rode Duivels, hij nog altijd maar 21 jaar is. Dan moet je nog heel wat leergeld betalen.

De begripvolle houding van Wilmots tegenover het “probleem Lukaku” – als er al een probleem is – was daarom goed gekozen. Intern zal de bondscoach heus wel een hartig woordje gesproken hebben met zijn poulain, maar naar buiten toe brengt het geen zoden aan de dijk om de aanvaller die met zichzelf in de knoop ligt op zijn plaats te zetten. Wilmots beseft ook wel dat hij vooraan niet zoveel wisselmogelijkheden heeft, maar misschien moet hij tegen Zuid-Korea Divock Origi laten starten en Lukaku na een uur er in brengen nadat zijn Koreaanse tegenstander al wat minder fris zit. Op die manier een doelpunt scoren zal bevrijdend werken voor de Evertonspits. “Hij is er door”, zou Rik De Saedeleer ongetwijfeld roepen zoals de commentator dat deed op het WK van 1982 in Spanje na de legendarische rush van de toen eveneens getroebleerde Jan Ceulemans tegen Hongarije.

Voetbal is aan de durvers

Meestal moet een land banken in nood redden, maar dinsdag was het omgekeerd. De bank in de wedstrijd van de Rode Duivels tegen Algerije heeft een ganse natie gered. Wat een mooi feest moest worden, leek 70 minuten lang uit te monden in een zware kater, maar invallers Marouane Fellaini en Dries Mertens wendden een sombere avond af en vermeden zelf een zware hypotheek op de rest van het tornooi. Meteen moeten achtervolgen in een competitieformule waarin er slechts drie groepswedstrijden worden afgewerkt, had dodelijk kunnen zijn.

De late ommekeer tegen Algerije zegt veel over de breedte van deze groep Rode Duivels. Het is en blijft een cliché, maar een team is pas zo goed als zijn zwakste schakel. Dat een speler van Manchester United en een van Napoli niet op een basisplaats kunnen rekenen is dus enerzijds een geruststelling. En dan vergeten we nog even dat andere toppers als Januzaj en Mirallas ook langs de zijlijn moesten toekijken.

Maar anderzijds kunnen we de redenering ook omdraaien. Net zozeer we Marc Wilmots kunnen loven voor zijn gouden wissels, kunnen we vragen stellen over zijn basiself. Waarom is Dries Mertens eerder geschikt als invaller dan als startende speler? Alsof de Leuvenaar zijn kwaliteiten zou verliezen met het idee dat hij er negentig minuten tegenaan moet. Waarom werd een eerder controlerende pion als Moussa Dembélé voor de leeuwen gegooid in een wedstrijd waarin het vooral op neer kwam de stugge Algerijnen met snelheid te slopen? En waarom werd Kevin De Bruyne pas in de tweede helft centraal op het middenveld gepositioneerd in plaats van op de flank? Het waren tactische keuzes die de Rode Duivels drie gouden punten had kunnen kosten.

Want dat mogen we niet vergeten. Ook al liep het in de tweede helft veel beter bij de Duivels en blijft het positief dat een vroege achterstand ze mentaal niet kon kraken, een onderscheiding hebben Kompany en co in de wedstrijd tegen de Algerijnse Woestijnvossen niet behaald. Scouts van WK-favorieten Duitsland en Brazilië zullen niet onder de indruk zijn geweest. Net zoals in de voorbije oefeninterlands werd er te weinig diepgang gezocht en lag de uitvoeringssnelheid te laag. Voetbal is aan de durvers. Nog maar eens een pass opzij levert niets op. Zeker niet tegen een tegenstander die daardoor nog meer tijd krijgt om zich in te graven.

Laat het een wake-upcall zijn voor de wedstrijd tegen Rusland. Zondag zal het sowieso beter moeten. Het valt te betwijfelen of de Russen even zeer in hun schulp zullen kruipen als hun Algerijnse collega’s, maar dat het team van bondscoach Fabio Capello over meer kwaliteit beschikt, staat wel als een paal boven water.

Vier redenen waarom de Rode Duivels de WK-revelatie kunnen worden

Zonder vertraging komen de Rode Duivels vannacht aan in hun WK-basiskamp in São Paulo. Bijna twee jaar na hun eerste kwalificatiematch in en tegen Wales staan Kompany en co te popelen om volgende week tegen Algerije hun eerste groepswedstrijd af te werken. Vier redenen waarom de troepen van Marc Wilmots het potentieel bezitten om de tornooirevelatie te worden.

Degelijke voorbereiding

Na een lang en zwaar seizoen begonnen de Rode Duivels half mei aan hun voorbereiding op het WK. Of het nu in Brussel, Genk, Stockholm of Westkapelle was, er werd overal pittig getraind. De intensieve arbeid had echter geen invloed op de resultaten in de vriendschappelijke wedstrijden die tussenin gepland waren. Akkoord, met Luxemburg en Tunesië had de KBVB bescheiden sparringpartners uitgenodigd en de Zweedse bondscoach Erik Hamrén stelde ook slechts een B-elftal op, maar na vier wedstrijden zonder zege konden de Duivels eindelijk nog eens juichen. In 270 minuten voetbal kwamen de Belgen nauwelijks in de problemen, zonder zelf helemaal voluit te moeten gaan. Dat geeft de burger moed. Zeker als die burger Romelu Lukaku heet en merkt dat hij niet veel nodig heeft om te scoren. En ook spelers die tijdens het seizoen bij hun club vaker op de bank zaten dan hen lief was zoals Toby Alderweireld toonden aan dat ze geen hinder zullen ondervinden van een gebrek aan wedstrijdritme. Alleen Eden Hazard gaf een lusteloze indruk in een groep die voor de rest gedomineerd wordt door rust, maar zoals het goudhaantje zelf eens liet ontvallen is hij “un homme de match”. Wie zijn wij om daar aan te twijfelen?

Strubbelingen bij tegenstanders
Hoe vlot de voorbereiding bij de Belgen tot nu toe is verlopen, zo woelig lijkt het er aan toe te gaan bij de tegenstanders uit de groepsfase. Rusland kon in de vriendschappelijke interlands tegen nochtans niet de sterkste ploegen – Slovakije, Noorwegen en Marokko – niet overtuigen en zag met Roman Shirokov een sleutelspeler geblesseerd uitvallen. Zuid-Korea op zijn beurt kwalificeerde zich slechts met de hakken over de sloot voor de WK-eindronde en liet in de afgelopen maanden niet zien dat dat alleen aan pech te wijten was. De enige twee voorbereidingswedstrijden gingen verloren. Gisteren incasseerden de Koreanen nog een zware 0-4 tegen Ghana. De opponent van de Belgen in de openingsmatch Algerije deed het in aanloop naar Brazilië dan weer iets beter, maar dat evenwicht is zeer precair. Zo fanatiek als de fans van de woestijnvossen kunnen zijn – zes uur voor de beslissende barragewedstrijd tegen Burkina Faso zat het stadion in Blida al afgeladen vol – zo snel keren ze zich bij mindere prestaties tegen hun team. Daarnaast kwam de Algerijnse pers tijdens het trainingskamp al eens in opstand omwille van de moeilijke werkomstandigheden en bekritiseerde bondscoach Vahid Halilhodzic publiekelijk de beperkte trainingsarbeid van zijn spelers. Faut le faire.

Blessurevrije kern
Het afgelopen seizoen was op fysiek vlak uitputtend en dat valt te merken aan de vele afzeggingen voor het WK omwille van blessures. Franck Ribéry, Radamel Falcao, Marco Reus, de namen van spelers die het vierjaarlijkse kampioenschap vanuit de zetel zullen moeten volgen is best indrukwekkend. De ploeg die met deze pechvogels zou opgesteld kunnen worden, zou niet misstaan op de eindronde. Bovendien zijn andere toppers zoals Diego Costa en Cristiano Ronaldo ook niet helemaal honderd procent fit. De Belgen blijven voorlopig gespaard van veel onheil. Christian Benteke was weliswaar al langer out en invallersdoelman Koen Casteels geraakt ook niet tijdig fit, maar al bij al is dat een beperkte tol. Hoe jammer dat ook voor beide spelers is. Hout vasthouden dat het daar bij blijft.

Twaalfde man als steun
Dat de Rode Duivels een enorme menigte op de been kunnen brengen, was al een tijdje bekend. Elke thuiswedstrijd in de kwalificatiereeks voor het WK was in een mum van tijd uitverkocht en voor de verplaatsingen kon de nationale ploeg ook rekenen op een stevige aanhang. Het WK heeft die Duivelkoorts alleen maar doen toenemen. De oefensessies tijdens de voorbereiding van de Belgen die toegankelijk waren voor het publiek werden massaal bijgewoond door jong en oud, tv-schermen die nog niet verhuurd zijn op wedstrijddagen van de Duivels – de middenstand regeert immers het land – zijn even zeldzaam geworden als ijsberen in de woestijn en desondanks dat een separatistische partij als N-VA de wind in de zeilen heeft, vallen de tricolore vlaggen in het straatbeeld niet te negeren. Dat dat enthousiasme en de daaruit vloeiende hoge verwachtingen wel eens verlammend zouden kunnen werken op de spelersgroep is onwaarschijnlijk. Als je tijdens het seizoen elke week voor 40.000 fans of meer speelt in de sterkste competities ter wereld ben je al wat gewoon en tijdens de kwalificatiecampagne leek de uitgelaten sfeer rond het team juist een positief effect te hebben op de prestaties. Alle elementen lijken dus aanwezig om er een geslaagd WK van te maken. Dat de openingswedstrijd tegen Algerije op 17 juni er maar snel aankomt.