De lamme en de blinde

De herverkiezing van François De Keersmaecker als voorzitter van de Belgische voetbalbond is niet minder dan een mirakel voor de Mechelaar die in 2006 door de amateurclubs als nobele onbekende naar de zetel werd gepiloteerd. Enkele maanden geleden gaf niemand nog een cent om de overlevingskansen van De Keersmaecker. Nadat het financiële wanbeheer binnen de KBVB CEO Steven Martens had gedwongen tot ontslag, zou de voorzitter ook snel volgen klonk het of zou hij sneuvelen in de verkiezingen.

De Keersmaecker lijkt op het eerste zicht meer op een grijze boekhouder dan op het hoofd van de grootste Belgische sportbond, maar dat hij het politieke spel uitstekend in de vingers heeft is na dit weekend opnieuw duidelijk geworden. De KBVB is een krabbenmand, iedereen zit op de plaats van iemand anders. Dat beseft De Keersmaecker maar al te goed. Hij is geen Sepp Blatter die zijn rijk gebouwd heeft op corruptie, maar in tijden van nood vallen er zaakjes te doen. Dat hij uiteindelijk toch nog een nipte meerderheid achter zich heeft kunnen scharen moet een groot stuk in dat licht worden gezien. Een duidelijke visie viel er bij de brave man tijdens zijn verkiezingscampagne immers niet te ontwaren. Zijn strategisch plan zou hij pas na de stemming uitwerken legde hij uit. De wereld op zijn kop, maar De Keersmaecker geraakt er mee weg.

Ook omdat de concurrentie in hetzelfde bedje ziek was. Bij de amateurclubs die in het stemgerechtigde Uitvoerend Comité met veertien stemmen een meerderheid kunnen vormen leefde er sowieso al een heilige schrik voor hun profcollega’s, maar de kandidaat naar voor geschoven door de Pro League Joseph Allijns deed ook weinig moeite om dat imago te overstijgen. Zijn campagneboodschap luidde dat de bond de broeksriem moet aanhalen, maar wat betreft visie bleef het daar bij. Het feit dat Allijns als Kortrijkvoorzitter Vincent Tan, een schimmige Maleisische zakenman mee binnenhaalde als nieuwe clubeigenaar hielp bovendien ook niet echt. Is hij dan degene met op de achtergrond figuren als Bart Verhaeghe en Marc Coucke – zakenmannen met te veel geld die op zoek zijn naar een hobby – die ons voetbal naar een hoger niveau moet tillen? De voorzittersverkiezing was een strijd tussen een lamme en een blinde, dat is het geluk geweest van De Keersmaecker.

De vraag blijft echter hoe werkbaar het nieuwe mandaat van de bondsvoorzitter zal zijn. De Keersmaecker wordt al een hele tijd onder vuur genomen en dat lijkt na zijn herverkiezing niet meteen te stoppen. Het stof was na de woelige stemming van zaterdag nog niet gaan liggen of er werden opnieuw documenten gelekt die de bond in hun hemd zetten. Desondanks de aangekondigde besparingen blijft de omkadering rond de Rode Duivels hoge onkostennota’s indienen leerden die papieren ons. De dreigende taal die de leden van de Pro League na de verkiezing de wereld instuurden geeft bovendien ook geen hoop op beterschap. Het gekibbel gaat voort, maar over hoe het ondertussen verder moet met ons voetbal blijft het muisstil. Tussen de persoonlijke vetes en afrekeningen door is dat het echte drama in deze slechte soap.

Huiswerk en ironie

Het contrast tussen de twee interlands waarmee de Rode Duivels een punt achter hun seizoen hebben gezet kan niet groter zijn. In Parijs tegen Frankrijk zagen we bijna twee weken geleden ongeveer het beste wat de nationale ploeg onder Marc Wilmots heeft laten zien. Totdat de vele wissels de partij deden doodbloeden was België heer en meester in het Stade de France. Efficiënt vooraan en defensief zo goed als niets weggegeven. De 75.000 aanwezige Fransen werden er stil van.

De 3-4 zege was een zeer bemoedigende prestatie die echter geen vervolg kreeg in de match waarin het echt moest gebeuren een kleine week later, op verplaatsing in Wales. In Cardiff vervielen de Duivels in het andere uiterste. Uitgezonderd het eerste kwartier van de partij konden Eden Hazard en co nooit aanspraak maken op enig succes. Het inspiratieloze voetbal ging gepaard met een veel te laag tempo en offensief draaide het ook helemaal in de soep. Dan kom je zelf tegen een ploeg als Wales in de problemen. Want laat ons wel wezen: de Welshmen beschikken weliswaar over ene Gareth Bale en Aaron Ramsey, maar overstijgen voor het overige niet de grijze middelmaat. Bondscoach Chris Coleman moest zelfs rekenen op de doelman van de Tranmere Rovers – Owain Fôn Williams voor de quizzers – dat dit seizoen uit de Engelse vierde klasse degradeerde om zijn selectie rond te krijgen.

Met nog vier kwalificatiewedstrijden voor de boeg is de uitschuiver van de Belgen in het Cardiff City Stadium nog zeker niet fataal wat betreft het ticket voor EURO 2016, ook omdat de UEFA zo goed was om het aantal deelnemers uit te breiden van 16 naar 24. Wat echter wel vaststaat is dat de nederlaag Marc Wilmots met een hele hoop huiswerk voor de vakantie heeft opgezadeld, willen de Duivels de vooropgestelde ambitie waarmaken: voor het allerhoogste gaan. Het is altijd gevaarlijk om conclusies te trekken op basis van één wedstrijd, maar in vergelijking met de thuismatch tegen Wales midden november van vorig jaar is de ploeg ter plaatse blijven trappelen. Nog steeds kan er geen antwoord worden gevonden op een tegenstander die zich ingraaft en rekent op een blunder van de opponent of een eigen klasseflits om de drie punten veilig te stellen. Ongetwijfeld ook andere teams zullen in de toekomst op die manier de Rode Duivels proberen te bekampen. Er moet dus heel snel wat gebeuren.

Het is evenwel maar de vraag of Wilmots de nodige oplossingen kan aanreiken. De bondscoach die drie jaar geleden Georges Leekens opvolgde heeft nooit geboekt gestaan als een tactisch genie en heeft de afgelopen weken bovendien zijn kwaliteiten als motivator op de helling gezet. Wilmots mag bij hoog en bij laag blijven volhouden dat hij zelf niet gesolliciteerd had voor de positie van hoofdcoach bij Schalke 04, maar dat verhaal gelooft ongeveer niemand meer. Waarom is hij anders onlangs in zee gegaan met een nieuwe zaakwaarnemer – topmanager Jorge Mendes note bene – en wachtte hij zolang om het nieuws te communiceren aan het publiek, de spelers en de bondstop dat hij toch bij de Rode Duivels zou blijven als hij dat naar eigen zeggen al een week wist? Nu moet de nationale ploeg verder met een coach die zijn elftal als een tweede keuze beschouwt, niet meteen een goede voedingsbodem voor succes.

Wilmots start in september tegen Bosnië en Herzegovina en Cyprus met minder krediet, maar moet nog niet meteen vrezen voor zijn job. Simpelweg omdat er geen kandidaat-opvolgers zijn. De enige twee valabele alternatieven – Eric Gerets en Michel Preud’homme – zijn allebei om uiteenlopende redenen onhaalbaar en ook de KBVB is niet meteen geneigd om een ontslagvergoeding uit te betalen en een stevig contract voor een opvolger te voorzien. De bond moet immers de financiële broeksriem stevig aanhalen na jaren waarin het geld net iets teveel door deuren en ramen naar buiten werd gegooid. Onder meer ook door Marc Wilmots zelf, herinner bijvoorbeeld de 100.000 euro die per se nodig was om de spelers extra beenruimte te geven op hun vlucht naar Israël in maart. Enige ironie is het Belgische voetbal nooit vreemd geweest.

Kruispunt

We zijn exact twee weken later en AA Gent is nog steeds kampioen. De feestavond in de Ghelamco Arena gevolgd door de titelviering in de binnenstad was dus geen absurde droom. In een tijd waarin 133 FIFA-landen een kleine grijze corrupte Zwitser willen aanstellen als hun voorzitter kan je nooit helemaal zeker zijn van wat nu echt is en wat niet.

Ergens is echter de eerste titel in het 115-jarige bestaan van La Gantoise wel absurd. Puur sportief gezien verrichtte Hein Vanhaezebrouck dit seizoen wonderen. Titelconcurrenten Club Brugge en Anderlecht beschikten allebei over een sterkere selectie. Om een willekeurig voorbeeldje te geven: Laurent Depoitre in de spits of Aleksandar Mitrović of Tom De Sutter, weinigen zullen op papier voor het Gentse speerpunt kiezen. En het is ook niet toevallig dat Marc Wilmots geen enkele Buffalo in zijn kern opnam voor de komende matchen van de Rode Duivels tegen Frankrijk en Wales. Anderlecht daarentegen heeft vier afgevaardigden in de kern, Club Brugge eentje. Op financieel vlak starrtte AA Gent ook met een handicap. De Oost-Vlamingen hadden het afgelopen seizoen met 23 miljoen euro slechts het vijfde grootste budget van alle zestien eersteklassers. Club Brugge en Anderlecht beschikten daarentegen over respectievelijk 30 miljoen en 45 miljoen euro, om van de tegenstanders die Gent vanaf september in de groepsfase van de Champions League zal ontmoeten nog maar te zwijgen.

Ook al is het verrassend, de titel heeft AA Gent dubbel en dik verdiend. Het was de ploeg die zich dit seizoen het best aan het play-offsysteem heeft aangepast: namelijk een piek inbouwen in de laatste weken van het competitie. Hein Vanhaezebrouck liet zijn team vanaf augustus fris voetballen, maar na Nieuwjaar werd de ploeg steeds beter. In tegenstelling tot bijvoorbeeld Club Brugge dat naarmate het seizoen vorderde – deels door blessureleed en vermoeidheid – wegzakte. Bovendien ook niet onbelangrijk: AA Gent behaalde zijn succes met een elftal waarbij Belgen de eerste viool speelden. De tijd dat de club een ploeg tussen de lijnen bracht zonder één enkele landgenoot is gelukkig voorbij. Matz Sels, Sven Kums, Benito Raman en Laurent Depoitre waren allen onontbeerlijk op weg naar de titel. Investeren in (bij voorbaat duurdere) Belgen in plaats van in buitenlanders van tweede of derde garnituur loont.

De titel heeft de club op een kruispunt gebracht. Twintig jaar geleden flirtte het nog met het faillissement, maar nu lijkt AA Gent definitief klaar om zich bij de Belgische top te nestelen. Het is goed mogelijk dat er volgend seizoen een klein dipje volgt, maar wat betreft de lange termijn hebben de Oost-Vlamingen alles in zich om nog verder te groeien. De titelviering maakte duidelijk dat er heel wat extra fans naar de Ghelamco Arena gelokt kunnen worden, de regio rond Gent herbergt nog een heleboel potentiële sponsors en ook het stadion zorgt voor heel wat meerinkomsten. Daarnaast ligt er volgend seizoen in de Champions League een cheque van al zeker twaalf miljoen op de Buffalo’s te wachten. Anderlecht en co houden de komende jaren maar beter rekening met AA Gent.