Waarom Wilmots geen Conte, Van Gaal of Deschamps is

Wat al enkele weken of misschien zelfs reeds enkele maanden sluimerde kwam na de nederlaag van de Rode Duivels tegen Italië helemaal aan de oppervlakte: bondscoach Marc Wilmots kreeg het in de publieke opinie zwaar te verduren. Niet altijd even terecht. Kevin De Bruyne kende voor het eerst in 41 wedstrijden voor de nationale ploeg een complete offday, Hazard bleef ook sterk onder de verwachtingen en dat Romelu Lukaku zijn rush richting Buffon vroeg in de tweede helft beëindigde met een lobbal naast het doel is op het niveau van een Europees kampioenschap tegen een sterke tegenstander als Italië haast onvergefelijk. Al die tegenvallers kan een coach niet verhelpen, net zoals het bij momenten zeer slordige spel van de Duivels.

Toch treft ook Wilmots schuld aan de slechte – maar niet fatale – start van de nationale ploeg op EURO 2016. De coach betwist op haast elke persconferentie de kritiek dat hij tactisch vaak door de mand valt, maar feit is dat hij ook maandag door zijn concullega Antonio Conte compleet afgetroefd werd. Daar moest de flegmatieke Italiaan zelfs niet voor te verrassen. Het was bijvoorbeeld immers op voorhand reeds duidelijk dat zijn spelers vooral de ruimte achter de rug van de Belgische verdediging zouden proberen te benutten, zo kwam ook het openingsdoelpunt tot stand.

Ook wat betreft de eigen tactiek zat er heel wat zand in de motor van de Belgen. Wat Fellaini op het middenveld bijgedragen heeft tegen Italië is twee dagen na de wedstrijd nog steeds niet duidelijk. Een zeer spijtige keuze, zeker als je zag hoe De Bruyne stond te zwemmen op de flank. Bovendien acteerden de elf Belgen vanaf het moment dat ze het initiatief in handen kregen opnieuw zoals we al zo vaak hebben gezien: volstrekt hulpeloos. Dat Wilmots daar na vier jaar aan het hoofd van de nationale ploeg nog steeds geen oplossing voor heeft gevonden doet steeds vaker de wenkbrauwen fronsen. Louis van Gaal had vlak voor het WK in Brazilië slechts enkele weken nodig om een duidelijk herkenbaar systeem in het Nederlands elftal te slepen en boekte daar ondanks een zeer matige selectie ook succes mee.

Wat echter nog pijnlijker is, is het feit dat Wilmots in Lyon een totaal gebrek aan lef vertoonde. In de eerste plaats op het vlak van de opstelling. Italië is een naam als een klok in het internationale voetbal, maar als er één generatie te pakken was, is het deze wel. Conte kan geen beroep doen op sterren en heeft achteraan een verdediging rondlopen die stilaan de pensioengerechtigde leeftijd bereikt heeft. Waarom Wilmots niet voluit de kaart van de aanval  trok blijft dan ook een raadsel.

Ook bij zijn vervangingen was de bondscoach in hetzelfde bedje ziek. In de openingswedstrijd tussen Frankrijk en Roemenië aarzelde Didier Deschamps niet om zijn vedetten Paul Pogba en Antoine Griezmann naar de kant te halen. Iets waar Wilmots zich niet aan waagde, ook al was Kevin De Bruyne een schim van zichzelf en bleef Eden Hazard ook ver onder de verwachtingen. Een beslissing waar niemand beter van werd, aangezien Hazard en De Bruyne op die manier nog meer gefrustreerd werden.

Wilmots sluit de eerste partij van de groepsfase dus met een zware onvoldoende af. Een weinig te benijden prestatie die de top van de KBVB tot nadenken moet stemmen. Natuurlijk zou een coachwissel tijdens het EK geen zoden aan de dijk brengen, maar de eerstvolgende partij van de Duivels na dit tornooi is pas in september. Tijd genoeg om eens te bekijken of er voldoende financiële ruimte is om het lopende contract van Wilmots stop te zetten. En om uit te vissen of het GSM-nummer van Louis van Gaal nog ergens rondslingert in de bureaulades van de kantoren aan de Houba de Strooperlaan.

Elf gewaarschuwde Duivels zijn er twaalf waard

Naar aanleiding van de vriendschappelijke interland Roemenië-België in november van vorig jaar schreven we het al: het belang van oefenwedstrijden moet zeker niet overschat worden. Vooral niet bij een nationale ploeg, die slechts beperkte tijd bij elkaar kan zijn.

Toch zal Marc Wilmots ongetwijfeld met een aantal relevante aantekeningen op het vliegtuig terug naar Brussel zijn gestapt na de trip in de Verenigde Staten. Niet dat we overtuigd zijn van het nut van de ministage in het land waar voetbal nog steeds een marginale bijrol is toebedeeld. De keuze voor Amerika was in de eerste plaats uit financieel oogpunt aanlokkelijk. De kas van de KBVB zal verder gespijsd zijn, maar de Amerikaanse tegenstander was te zwak. Sportief gezien was de reis dus haast waardeloos. Een belangrijke interland als die tegen Servië had even goed kunnen voorbereid worden in eigen land met een sterkere sparringpartner.

Het was echter niet allemaal kommer en kwel. Team USA kwam misschien slecht voor de dag, maar dat was voor een groot deel de verdienste van de Duivels. Kompany en co lijken elke wedstrijd progressie te boeken. Dat ze een wedstrijd konden domineren, wisten we al. Dat ze daar efficiëntie aan kunnen koppelen wordt nu ook stilaan duidelijk. En dat ze zich op tactisch vlak kunnen aanpassen aan de omstandigheden zagen we eveneens in Cleveland.

Na het ziek uitvallen van Moussa Dembélé moest Marc Wilmots immers noodgedwongen Christian Benteke inbrengen en de bondscoach gooide tevens zijn veldbezetting om. De vertrouwde 4-3-3 werd ingeruild voor een 4-4-2 en dat was zeker geen mislukt experiment. Akkoord, zoals reeds gezegd mogen we op basis van één oefenwedstrijd geen al te voorbarige conclusies trekken, maar het is minstens een mentaal voordeel voor de Belgen om te weten dat in geval van nood er naar een ander plan kan overgeschakeld worden.

Wat we ook kunnen vaststellen na de Amerikaanse stage is dat de weelde binnen de huidige kern ongezien is. Simon Mignolet keepte – ondanks de twee tegendoelpunten – opnieuw een degelijke partij en ontgoochelde nog nooit bij de nationale ploeg, maar heeft de pech dat met Thibaut Courtois een van de beste keepers wereldwijd in de selectie zit. Centraal in de verdediging zijn de plaatsen ook dubbel bezet en op het middenveld zal er eveneens gebikkeld moeten worden.

En wat als voorheen als pijnpunt naar voor geschoven werd, lijkt nu ook opgelost: de Rode Duivels hebben weer een spits die een neus voor doelpunten heeft. Benteke zit reeds aan zes treffers in dertien interlands en bovendien lijkt Romelu Lukaku – synchroon met zijn uitstekende uitleenbeurt door zijn club Chelsea  aan West Bromwich Albion – zich ook steeds beter in zijn vel te voelen bij de Duivels. Wat er alleen nog ontbreekt aan deze selectie zijn twee topflankverdedigers.

Servië komt dus morgen op een goed moment naar Brussel. Niet enkel vanuit een Belgisch oogpunt, maar ook vanuit de positie van het Balkanland. De selectie van bondscoach Mihajlovic kon nog maar twee keer winnen in deze campagne en moet een aantal sleutelpionnen zoals Tosic, Duricic en Nastasic missen. En Nemanja Matic, met zijn ploeg Benfica dit jaar verliezend finalist in de Europa League en in de belangstelling van Manchester United, gaf enkele maanden geleden zelf aan niet meer beschikbaar te zijn.

Niet bepaald allemaal positieve voortekens voor de Witte Arenden, maar het team wegzetten als een voetbaldwerg zou getuigen van een ongezonde mentaliteit. In de kern zitten er nog steeds namen als Subotic, Ivanovic en Kolarov. Niet toevallig allemaal verdedigers, maar ook offensief loopt er best wat gevaar rond. Met de negentienjarige Lazar Markovic staat er bijvoorbeeld vooraan een groot talent, dat mogelijk een transfer kan afdwingen naar Chelsea.

Bovendien doen de Rode Duivels er goed aan eens aan de openingsfase van de heenwedstrijd in Belgrado terug te denken, waar een uitstekende Courtois en wat geluk de Belgen van een vroege achterstand behoedden. Elf gewaarschuwde Duivels zijn er dus twaalf waard. Al zijn er ook nog steeds die 45.000 in het stadion.

 

Waarom Macedonië Bosnië niet is

Flashback naar eind maart 2009. De Rode Duivels zijn de kwalificatiecampagne voor het WK in Zuid-Afrika goed begonnen. Twee thuiszeges tegen voetbaldwergen Estland en Armenië, een duur bevochten gelijkspel tegen de rechtstreekse concurrent Turkije en een nipte nederlaag tegen de regerende Europese kampioen Spanje hebben de Belgen al aardig op weg geholpen richting Pretoria. Volgende klip die omzeild moet worden: twee duels tegen Bosnië. Geen slechte ploeg, maar wel een haalbare kaart wordt vooraf gedacht.

Helaas, de realiteit was net dat tikkeltje anders. De WK-ambities van de Rode Duivels gaan in het eerste duel in de Genkse Cristal Arena in rook op, samen met het vuurwerk dat door de Bosnische fans massaal wordt afgestoken. Vier dagen later geven Edin Dzeko en zijn maats de Belgen in het groezelige Zenica de Duivels de definitieve doodsteek. Meteen ook het nekschot voor bondscoach René Vandereycken die door de KBVB de laan wordt uitgestuurd. En tevens ook het begin van een periode die ze aan de Houba de Strooperlaan liever ergens in een diepe kast voor eeuwig wegmoffelen: de lachwekkende Kirincup, de vernederende 5-0 nederlaag tegen  Spanje, de geïmproviseerde persconferentie in de catacomben van een Armeens voetbalstadion waarop interimbondscoach Franky Vercauteren zijn ontslag aankondigt. Het lijstje is veel te lang.

Nu exact vier jaar later staan de Rode Duivels opnieuw voor een dubbele confrontatie met een Balkanland, deze keer Macedonië. Net zoals vier jaar geleden waren de resultaten van de voorbije wedstrijden (de vriendschappelijke interland in Roemenië laten we wijselijk buiten beschouwing) voor de Duivels meer dan bevredigend. En net zoals in 2009 worden de Belgen door iedereen – zelfs door de bondscoach van de tegenstander – als favoriet naar voren geschoven.

Hopelijk heeft de Belgische delegatie dus een voldoende grote portie waakzaamheid meegenomen in haar bagage voor Skopje. Zoals Bosnië telt Macedonië immers amper grote namen in haar rangen, maar is het toch een zeer uitgekookte ploeg die met het mes tussen de tanden speelt. De overwinning tegen Denemarken in het meeste recente duel kan nog worden gerelativeerd, aangezien het om een vriendschappelijke confrontatie ging. Wat betreft de zege tegen Servië en het hevig weerwerk in de twee wedstrijden tegen Kroatië lukt dat echter niet.

Al te veel parallellen trekken tussen Bosnië en Macedonië is evenwel niet op zijn plaats. De huidige Rode Duivels en die van vier jaar geleden verhouden zich zoals koffie tot cichorei. Je merkt enkele kleine gelijkenissen, maar daar blijft het ook bij. In 2009 was de sfeer binnen de spelersgroep bijvoorbeeld al danig verstoord. Nu staat er een duidelijke groep klaar (zo niet komen de Duivels volgend jaar in aanmerking voor een oscarnominatie). En individueel hebben de Belgen ook stuk voor stuk meerdere stappen vooruit gezet. Om dat te beseffen volstaat straks één blik op het wedstrijdblad. Vroeger stonden daar clubs op zoals AZ Alkmaar en Lille, nu Tottenham Hotspur en Chelsea.

De dubbele confrontatie tegen Macedonië zou dus eigenlijk geen problemen (lees: puntenverlies) mogen opleveren. Toch niet voor een ploeg alleszins die in Servië een moeilijk eerste halfuur fantastisch heeft omgebogen in een klinkende overwinning, die Schotland en Wales tot meelopers heeft gedegradeerd en die bewezen heeft minstens de evenknie te zijn van de ervaren Kroaten. Aan Benteke en Co om dat vanavond en dinsdag te bevestigen.

Kopzorgen maar geen paniek

“Het is maar een vriendschappelijke wedstrijd”. Deze uitspraak hebben we veel gehoord de afgelopen dagen in aanloop naar de oefenpot van de Rode Duivels in en tegen Roemenië. Niemand was bijster enthousiast om tussen twee Europese speeldagen door en vijf maanden voor de eerstvolgende interland die er toe doet, het vliegtuig op te stappen met bestemming het koude Boekarest. Zelfs het thuispubliek leek dezelfde mening toegedaan te zijn. Slechts 3.000 supporters kwamen opdagen in de Arena Nationala.

Van het geringe enthousiasme was er bij de Belgen nochtans weinig te merken in het eerste halfuur van de wedstrijd. Kompany en co domineerden – desondanks het niet al te hoge tempo – en lieten de elf Roemenen achter een ongrijpbare bal aanlopen. En als dan toch eens een geelhemd het leer raakte, werd hij vlug onder druk gezet, zodat dat niet al te lang duurde.

Na de 0-1 van Christian Benteke zagen we echter terug oude kwalen opduiken die in het verleden ook voor problemen zorgden. Er kroop gemakzucht in het elftal. De passing was niet meer zo precies en de duelkracht nam af. De thuisploeg kreeg terug wat ademruimte en maakte daar bij de eerste gelegenheid dankbaar gebruik van om de gelijkmaker te scoren.

Bij dat doelpunt (dat trouwens best gezien mocht worden) werd bovendien nog maar eens duidelijk dat sommige posities in de Belgische basiself kwetsbaar zijn. In de eerste plaats doelen we daarbij op de flankverdedigers, de achilleshiel van de Duivels. Hoe groot de weelde centraal achterin is, hoe moeilijk de vacatures op de verdedigende vleugels ingevuld raken. Tot nu toe zagen we geen enkele Rode Duivel die deze positie kon claimen. Ook deze keer niet. Jan Vertonghen is van nature eerder een centrale speler en van Guillaume Gillet zijn we nooit een grote fan geweest.

Offensief blijft bondscoach Marc Willmots evenzeer kopzorgen hebben. Een diepe spits die incontournable is, is er op dit moment niet. Christian Benteke heeft duidelijk een veelbelovende toekomst, maar moet nog veel progressie blijven maken om het etiket ‘top’ te verdienen. Verontrustender is bovendien de situatie van Romelu Lukaku. Wederom kon hij gisterenavond allerminst overtuigen. Een spits die de (gezonde) ambitie heeft om bij Chelsea door te breken, moet altijd minstens één van de kansen afmaken die Lukaku in Boekarest voor de voeten geworpen kreeg.

Wilmots heeft kopzorgen, maar moet niet panikeren. De spelersgroep op basis van één oefenwedstrijd de grond inboren zou waanzin zijn. Net zoals het absurd is om dezelfde spelers na hun mooie 10/12 in de WK-voorronde heilig te verklaren. Het is nu kwestie om het belangrijke tweeluik tegen Macedonië van volgend jaar in maart voor te bereiden. Want in Skopje en in Brussel liggen er belangrijke sleutels om de deur die toegang geeft tot Brazilië te kunnen openen. Boekarest was in vergelijking daarbij slechts een kattenluik.