Vier vaststellingen na België-Colombia en België-Japan

0-2 en 2-3, dat waren de twee duidelijke nederlagen van de Rode Duivels in de vriendschappelijke interlands eerder deze maand tegen respectievelijk Colombia en Japan. Na de euforie die de voorbije maanden was ontstaan en een (voorlopig?) hoogtepunt bereikte bij de kwalificatie voor het WK in Brazilië, zorgde het toch voor een kleine domper. Vier vaststellingen die ons opvielen:

Simon Mignolet is geen plek opgeschoven in de rangorde bij de doelmannen

Tijdens de WK-kwalificatiecampagne opteerde bondscoach Marc Wilmots steeds voor Thibaut Courtois in doel, maar tegen Colombia en Japan gunde hij Simon Mignolet een kans om zich te bewijzen. De naar Liverpool uitgeweken Limburger bewees enerzijds net zoals de voorbije matchen waarin hij voor de nationale ploeg mocht spelen dat hij een meer dan degelijke doelman is, maar anderzijds moest hij zich wel vijf keer omdraaien. Redelijk veel voor een team dat tijdens de WK-voorronde in tien wedstrijden slechts vier doelpunten slikte en daardoor bij de minst gepasseerde defensies van Europa behoorde. Al was Mignolet steeds kansloos tegen de Colombiaanse en Japanse treffers, zijn optreden zal de bondscoach niet overtuigd hebben om de pikorde bij de doelmannen te wijzigen. Waarschijnlijk zou Courtois evenmin de vijf doelpunten kunnen vermeden hebben, maar het lijkt erop dat de keeper van Atlético Madrid zonder te spelen punten heeft gescoord met het oog op een basisplek.

Vincent Kompany is onmisbaar

Dat het invullen van de 23 namen voor de WK-selectie een moeilijke klus zal worden voor Marc Wilmots staat buiten kijf. De concurrentie op de meeste posities is moordend. Eén speler lijkt ons echter niet weg te denken uit de Belgische elf: Vincent Kompany. Tegen bescheidenere tegenstanders als Wales en Schotland kon zijn afwezigheid nog opgevangen worden, maar tegen Colombia en Japan werd Vince the Prince achteraan gemist. Niet enkel op sportief vlak – Kompany behoort stilaan tot de vijf beste verdedigers ter wereld – maar ook als organisator van de defensie en als leider van de ganse ploeg. Hij is hét gezicht van deze generatie Rode Duivels, de kapitein die het schip de veilige haven binnenloodst. Er kans dus maar beter geduimd worden dat de aanvoerder van de nationale ploeg een goede winter doormaakt en fit is, wanneer de lente begint. Dat laatste leek de afgelopen jaren – na zijn stempel als de man van glas – geen probleem meer, maar sinds dit jaar is zijn blessuregevoeligheid opnieuw toegenomen.

Sommige Rode Duivels moeten meer speelminuten vergaren bij hun clubteams

Desondanks de Belgische internationals wereldwijd worden bejubeld en in de beste competities spelen, hebben sommigen het dit seizoen lastig om zich in de basiself van de club waar ze actief zijn te knokken. Opmerkelijk is dat het vooral gaat om – met uitzondering van Daniel Van Buyten bij Bayern München en Thomas Vermaelen bij Arsenal – Rode Duivels die afgelopen zomer hun oude team inruilde voor een nieuw om het op een hoger niveau te proberen. Dries Mertens bij Napoli, Toby Alderweireld bij Atlético Madrid, Nacer Chadli bij Tottenham Hotspur en Kevin De Bruyne bij Chelsea: allemaal lijken ze een moeilijke periode in hun carrière door te maken. Met het oog op het WK moeten ze nu nog niet panikeren, maar na Nieuwjaar begint de tijd te dringen. Minder wedstrijdminuten betekent immers minder matchritme. En dat laat zich vandaag al merken, zoals Kevin De Bruyne in de wedstrijd tegen Colombia. Zijn invalbeurt tegen Japan was hoopgevender, maar tegen de Zuid-Amerikanen stelde hij voor het eerst bij de nationale ploeg echt teleur. En dat nota bene onder de ogen van zijn trainer bij Chelsea José Mourinho. Benieuwd dus wat de wintermercato brengt voor De Bruyne en co om aan meer speelkansen toe te komen.

We zijn nog geen wereldkampioen

Wie van plan is een gokje te wagen op de kans dat de Rode Duivels op 13 juli van volgend jaar in Rio de Janeiro staan te zwaaien met de wereldbeker doet het maar beter kalmpjes aan. De mogelijkheid dat Vincent Kompany en zijn maats dan al lang thuis zitten, is nog altijd realistischer. Dat gold al langer dan vandaag, maar na de verliesbeurten tegen Colombia en Japan – twee ploegen die op een WK minstens in de tweede ronde thuis horen – is dat nog maar eens bevestigd. Voetjes op de grond dus. Niet zozeer bij de nationale ploeg zelf. Nooit hoorden we uit de monden van de technische staf of spelers enige grootspraak. Steeds werd er nuchterheid gepredikt. Het probleem stelt zich vooral bij sommige supporters. De beleving rond de Rode Duivels steeg het afgelopen jaar exponentieel. De verwachtingen volgden dezelfde curve. En dan gebeurt het dat er ineens gefluit van de tribunes van het Koning Boudewijnstadion rolt, wanneer er een achterstand op het scorebord prijkt. Jammer, maar het maakt nog eens duidelijk dat een deel van de Belgische aanhang enorm volatiel is, hetzelfde deel dat zich niet liet zien wanneer er enkele jaren geleden op een mistroostige Heizel nog maar eens werd  verloren in een nog mistroostigere EK- of WK-kwalificatiecampagne. Een ploeg van wereldniveau heeft ook fans nodig van wereldniveau. De supporters weten bijgevolg wat ze moeten doen indien ze op 13 juli alsnog Belgische voetbalgeschiedenis willen zien geschreven worden …

De grijze middelmaat overheerst

Na het afsluiten van de heenronde van de reguliere competitie is het tijd voor een eerste stand van zaken. Standard prijkt na vijftien speeldagen bovenaan de rangschikking en mag zich zo uitroepen tot herfstkampioen, maar of dat gevierd zal worden op Sclessin durven we te betwijfelen. In de eerste plaats omdat in een competitie met play-offs het belang van dergelijke titel nog sterker gedevalueerd is, maar ook omdat het schip van de Rouches ondertussen flink wat averij heeft opgelopen. Tot oktober was alles nog peis en vree – al is dat in de Vurige Stede altijd relatief – maar de laatste weken lijkt de motor van Standard wat te stokken.

Europees werd de landskampioen van 2008 en 2009 roemloos uitgeschakeld en in de competitie hebben de Luikenaars sinds de 0-5 zege tegen Cercle Brugge op 29 september slechts één keer gewonnen, tegen het nog meer zwalpende AA Gent dat nu al lijkt uitgeteld in de race voor een ticket voor Play-off 1. Bovendien kunnen er steeds meer vraagtekens geplaatst worden achter de sportieve visie van coach Guy Luzon. Zijn gewoonte om zijn spelers niet te briefen over de tegenstander doet terecht de wenkbrauwen fronsen. Net zoals het rotatiesysteem van de Israëliër dat best wel eens als een boomerang in het gezicht van de trainer zou kunnen terugkeren. Om de spelers fris te houden met het oog op de belangrijke lente van volgend jaar is het zeker positief, maar wat met de automatismen die broodnodig zijn voor een team dat niet bulkt van de ervaring?

Daarnaast kan de voorlopige eerste plaats van Standard ook worden verklaard door het falen van de rechtstreekse concurrenten. Club Brugge liet zich tot nu toe meer opmerken met extrasportieve zaken dan met het voetbal dat het op de mat bracht en Anderlecht heeft ook al enkele serieuze uppercuts moeten incasseren. De paars-witte bokser lijkt echter stilletjes aan opnieuw recht te kruipen en Michel Preud’homme verdient meer tijd vooraleer hij op zijn werk in het Jan Breydelstadion beoordeeld kan worden.

Op basis van de afgelopen maanden kunnen de twee eeuwige rivalen evenwel niet met een positief rapport staan pronken. Zulte Waregem en KRC Genk kunnen dat als enige ploegen uit de top vijf wel. De zege van de rustige vastheid, terwijl bij andere teams luid wordt geroepen en er af en toe eens een storm opsteekt, wordt er in de klei aan de Gaverbeek en in de schaduw van de Limburgse mijnterrils degelijk werk verzet. Francky Dury kwijt zich voorlopig uitstekend van zijn taak om de verwachte terugval na het uitstekende resultaat van vorig jaar te counteren en ook Mario Been bewijst nu al drie seizoenen lang een uitstekende coach te zijn. Een waarvoor zijn spelers door het vuur gaan.

De goede cijfers van beide fusieclubs kunnen echter niet verbergen dat vooral de grijze middelmaat de Jupiler Pro League de afgelopen maanden overheerste. Geen enkele ploeg lijkt echt in staat het verschil te maken. En op Europees vlak blijven onze vertegenwoordigers ook ver onder de verwachtingen. Club Brugge dat wordt uitgeschakeld door een bescheiden Pools team, Anderlecht dat op eigen veld wordt vernederd door PSG, Zulte Waregem en Standard die ook maar wat aanmodderen in hun poule in de Europa League; het zijn tekenen aan de wand dat de Belgische competitie aan belang blijft inboeten.

Het Nederlands voetbal is trouwens in hetzelfde bedje ziek. De achtste in de stand van de Eredivisie PSV Eindhoven is maar vijf punten verwijderd van de leidersplaats die ingenomen is door Vitesse Arnhem. En onze noorderburen tellen slechts twee vertegenwoordigers in de Europa League en één op het kampioenenbal. Ook in het land van Johan Cruijff wordt de analyse gemaakt dat het verenkleed van de binnenlandse competitie haar pluimen aan het verliezen is

Een gezamenlijke Belgisch-Nederlandse competitie zou daarom geen slecht idee zijn. Ware het niet dat er bij de betrokken clubs geen draagvlak bestaat voor een BeNe League en de vraag kan natuurlijk gesteld worden of twee zieken samen een gezonde mens kunnen vormen.

Neen, bij de afwezigheid van Russische oliebaronnen of Arabische sjeiks zullen Standard en co uit een ander vaatje moeten tappen. Naast werk maken van een degelijke infrastructuur moeten ze zich blijven toeleggen op één van de weinige positieve dingen die we van heenronde van de reguliere competitie kunnen onthouden: een actieve jeugdwerking en de doorstroming van dat talent naar de hoofdmacht. Brandon Mechele, Youri Tielemans en Michy Batshuayi zijn slechts enkelen die de afgelopen maanden bewezen hebben dat inzetten op jongeren loont. Laat de clubs daarvan hun handelsmerk maken. Zodat we aan de grensposten een campagnebord kunnen plaatsen met daarop: “Ssst … hier rijpt een potentiële Rode Duivel”.

De herrijzenis van Anderlecht?

In het voetbal kan het soms snel gaan. Dat bewees Anderlecht afgelopen dinsdag nog maar eens na het 1-1 gelijkspel in de groepsfase van de Champions League tegen Paris Saint-Germain. Wie op dat resultaat bij de bookmakers een aardige geldsom had ingezet, heeft ongetwijfeld een gouden zaak gedaan.

Hoe groot contrasteerde dinsdagavond omstreeks 22u30 de vreugde van de Brusselse delegatie in het Parc des Princes niet met de beelden van het vertrek van het team naar de Franse hoofdstad een dag eerder? De spelers stonden er toen bij als makke schapen die op het punt stonden naar het slachthuis gevoerd te worden. En wat uit de monden van het paars-witte bestuur gehoord werd stemde ook al niet tot vrolijkheid. De hoop uitspreken dat Ibrahimović niet meespeelt en bekennen een afstraffing te vrezen; een regerend kampioen onwaardig. Zelfs als die uit een bescheiden competitie komt en een crisis(je) meemaakt.

Maar kijk, een dikke 24 uur later scheen de zon opnieuw. Ook al was die in de lichtstad op dat tijdstip al lang verdwenen. De blijdschap in het Anderlechtkamp was volkomen terecht. Op de prestatie viel weinig af te dingen. De bewondering die aanvoerder Olivier Deschacht bij de toss tentoonspreidde voor Ibrahimović was haast gênant, maar na het eerste fluitsignaal viel daar nog weinig van te merken. Hoe mak er in de thuiswedstrijd tegen datzelfde PSG twee weken geleden werd geacteerd, zo vinnig stond de Brusselse elf op de Parijse grasmat te spelen. Het Franse sterrenteam werd succesvol gecounterd met het enige recept dat in zulke situaties voor een op Europees niveau bescheiden team mogelijk is: grinta. Lang geleden dat we die inzet van Anderlecht nog hebben kunnen waarnemen.

Wat ook lang geleden is, waren de goede prestaties van Demy de Zeeuw en Anthony Vanden Borre. De twee waren net niet uitgegroeid tot de paria’s van paars-wit, maar hadden tegen PSG als enkele van de uitblinkers een groot aandeel in het binnenhalen van het onverhoopte punt. Een De Zeeuw en Vanden Borre op dit niveau zijn voor Anderlecht altijd een versterking. Dat moeten zelfs na dinsdag hun grootste critici bekennen.

Al moeten we wel zorgvuldig omspringen met analyses op basis van één wedstrijd. Er mag niet uit het oog verloren worden dat de voetbalcarrière van Vanden Borre tot nu toe zeer grillig verlopen is – ups maar ook veel downs – en dat De Zeeuw in het Astridpark de degelijke speler die hij enkele jaren geleden was voorlopig weinig of niet heeft laten zien.

Dezelfde zorgvuldigheid moeten we hanteren wanneer we het over het gehele Anderlecht hebben. De wedstrijd tegen PSG uitroepen tot een kantelmoment is een boude uitspraak. Daarvoor heeft het team van John van den Brom de afgelopen tijd net iets te veel gekrasseld. En met het punt dat paars-wit dinsdagavond vergaard heeft in de Champions League schiet het zaterdag in de topper tegen KRC Genk niets op. Een wedstrijd die bovendien in een totaal andere context zal afgewerkt worden. Zaterdag zal Anderlecht niet zomaar het initiatief kunnen overlaten aan de tegenstander zoals het dat dinsdag bij momenten in Parijs deed. Zelfs al is de Limburgse fusieclub op dit moment in de Jupiler Pro League de ploeg in vorm.

De kans op een herrijzenis in het Constant Vanden Stockstadion mag dus niet overschat worden. Een herrijzenis gebeurt trouwens enkel op Pasen. Maar laat dat net de periode zijn waarin Play-off 1 van start gaat …

Een versnelling of twee hoger

Eén Champions League-wedstrijd een beperkt deel van het stadion afsluiten. Die straf heeft de Russische club CSKA Moskou toebedeeld gekregen van de disciplinaire raad van de UEFA voor het racistisch gedrag van zijn fans in de thuiswedstrijd van het kampioenenbal vorige week tegen Manchester City. Voor degenen die het gemist zouden hebben: de fans hadden het vooral gemunt op de Ivoriaanse middenvelder Yaya Touré die op oerwoudgeluiden werd getrakteerd.

Al is de term ‘fans’ natuurlijk relatief. Geen idee of er al wetenschappelijk onderzoek over is uitgevoerd, maar de kans dat je met dergelijk gedrag je club sportief een duwtje in de rug geeft, lijkt ons kleiner dan de mogelijkheid dat Emile Mpenza een plaatsje in de WK-kern van de Rode Duivels bemachtigt.

Wat ook relatief is, is hetgeen de UEFA verstaat onder de definitie van ‘straf’. Eén wedstrijd een klein deel van het stadion afsluiten is een van de lichtste maatregelen die genomen kunnen worden. Evengoed had de wedstrijd definitief gestaakt kunnen worden, had CSKA een geldboete moeten betalen of had het ganse stadion voor een langere periode gesloten kunnen worden. Als Greenpeace protesteert tegen de politiek op de Noordpool van energiereus en een van hoofdsponsoren van de UEFA Gazprom wordt de club waar de actie plaats vond veel strenger bestraft. De wereld op zijn kop.

De UEFA heeft bij deze een unieke kans gemist om een duidelijk signaal te geven dat voetbal niet rijmt op racisme en discriminatie. Opnieuw een kans, want het voorval bij CSKA Moskou is geen alleenstaand incident. Deze week nog zwaaiden fans van stadsgenoot Spartak tijdens rellen in de bekerwedstrijd tegen Shinnik Yaroslavl met nazi-vlaggen. En dit probleem is heus niet een uitsluitend Russische aangelegenheid. Dat zou de realiteit te rooskleurig voorstellen. Wie even rond googelt, kan al gauw een uit de kluiten gewassen lijst opstellen.

UEFA-bondsvoorzitter Michel Platini en co moeten dus dringend een versnelling of twee hoger schakelen in de strijd tegen racisme. Dat ze het probleem reeds op de agenda plaatsten is lovenswaardig. Maar vooralsnog blijft het steken in de modder van de vrijblijvendheid. Promospots op televisie voor, tijdens en na wedstrijden en stoere taal wat betreft de bestraffing vormen een eerste voorzet, maar zolang die bal niet binnengekopt wordt, kan je het pleit nooit winnen.

Meer nog: als er geen harde maatregelen genomen worden, dreigt de strijd tegen racisme verloren te worden. Negeren maakt het gezwel immers sterker en houdt het in stand. Heren van de UEFA en bij uitbreiding ook andere sportbonden: tref de clubs en de zogenaamde supporters die zich bezondigen aan racisme en discriminatie waar het pijn doet: zware financiële boetes, stadionverboden, puntenaftrek, enzovoort. Zachte heelmeesters maken stinkende wonden.