Een afspraak met de geschiedenis

Met zwaarwichtige woorden moet voorzichtig omgesprongen worden, zeker als het gaat over een relatief iets als het voetbal. Toch mogen we de wedstrijd van vanavond van de Rode Duivels tegen Wales gerust omschrijven als een afspraak met de geschiedenis. Nog nooit in de historie van de Europese kampioenschappen – vanaf het moment dat de UEFA het aantal deelnemers fors uitbreidde – stond de nationale ploeg aan de deur van de halve finales. Met dan nog eens een unieke kans die deur ook open te beuken.

Wales mag dan misschien wel het zwarte beest zijn van de Belgen, het blijft ook maar Wales. Een ploeg die helemaal opgebouwd is rond één – toegegeven geweldige- ster Gareth Bale die samen met enkele meer dan degelijke voetballers als Aaron Ramsey en Joe Allen ook ondergebracht is in een team met spelers die de kost verdienen bij clubs als Wolverhampton Wanderers en Milton Keynes Dons. Ongetwijfeld gezellige en sfeervolle ploegen, maar een garantie op kwaliteit geeft het niet bepaald. Alsof Marc Wilmots even Herman Wynants van Westerlo zou opbellen om te vragen of hij enkele van zijn spelers mag lenen om op te stellen.

De Rode Duivels hebben bovendien op het EK tot nu toe het nodige vertrouwen opgedaan om te bewijzen dat ze lessen hebben getrokken uit de nederlaag vorig jaar in en tegen Wales. Op de momenten dat het echt moest – tegen Ierland en Hongarije – waren ze steeds op de afspraak. Met snelle balcirculaties een immer diepte zoekend bewezen ze waarom ze een belangrijke outsider zijn in de strijd om de Europese titel. Dezelfde aanpak is ongetwijfeld ook de sleutel tot succes tegen Wales. De Duivels hebben het reeds twee keer getoond op dit tornooi, waarom zou het dan geen derde keer lukken?

Omdat Jan Vertonghen geblesseerd heeft moeten afhaken en Thomas Vermaelen geschorst moet toekijken zou een kritische ingestelde lezer meer dan waarschijnlijk opwerpen. Het ontbreken van deze twee spelers is inderdaad een streep door de rekening van Marc Wilmots en maakt de beslissing van het naar huis sturen van Nicolas Lombaerts die vroeger dan verwacht toch klaar voor de dienst was extra pijnlijk, maar net zoals eerdere afzeggingen moeten we de tegenslag niet dramatiseren. Vertonghen en Vermaelen waren aan een sterk EK bezig, maar in hun plaats komen vervangers die op hun kans  hebben zitten wachten om zich te bewijzen op het hoogste niveau. Voor zover dat nog nodig is kunnen zij voor extra schwung in het elftal zorgen en het is niet dat de vervangers Jordan Lukaku (voor Vertonghen) en Laurent Ciman/Jason Denayer (in de plaats van Vermaelen) niet weten wat ze moeten doen als ze een bal zien.

Nee, vanavond is het echt een unieke kans voor de Rode Duivels om zich bij de beste vier Europese voetbalnaties van dit moment te scharen. We hebben jaren voetbalwoestijn achter ons, maar falen zou ongetwijfeld gezien de favorietenstatus en de gunstige loting een grote ontgoocheling betekenen. Al zou dat wel het voordeel opleveren dat die verdomd potsierlijke tricolore autospiegelhoesjes voor minstens twee jaar uit het straatbeeld kunnen verdwijnen.

Het circus voetbal

En toen waren ze nog maar met … . Het is een zinnetje dat je de afgelopen tijd veel kan gebruiken wanneer het over de verdedigers bij de Rode Duivels gaat. Na Vincent Kompany en Björn Engels zagen immers maandag ook Nicolas Lombaerts en Dedryck Boyata het EK aan zich voorbijgaan omwille van blessures. In het geval van Boyata is dat voor de ambities van de Rode Duivels geen ramp. De speler van Celtic Glasgow telde nog maar twee caps en leek in normale omstandigheden de grootste kanshebber te zijn om als 24^ste lid van de selectie thuis te moeten blijven.

Wat Lombaerts betreft liggen de kaarten anders. Met zijn onbeschikbaarheid verdwijnt er opnieuw heel wat ervaring achteraan bij de nationale ploeg. 39 keer kwam de West-Vlaming tussen de lijnen voor de Duivels. Tel daar nog eens de 72 caps van Vincent Kompany bij en de 85 van Daniel Van Buyten die vlak na het WK in Brazilië afzwaaide en je krijgt een indrukwekkend aantal. Nu blijven nog alleen Toby Alderweireld en Jan Vertonghen over als routiniers. Laurent Ciman en Thomas Vermaelen hebben allebei ook reeds een mooie carrière uitgebouwd, maar kwamen de laatste tijd te weinig in actie bij de nationale ploeg om te verwachten dat ze de kar zullen trekken. Vermaelen zag bovendien dit seizoen te vaak de bank en de tribune bij zijn club Barcelona.

Als Marc Wilmots zich dus over één compartiment zorgen moet maken is het de defensie wel. In de twee afgelopen kwalificatiecampagnes blonk de ploeg telkens uit door zeer weinig doelpunten te slikken – voor het WK in Brazilië twee jaar geleden slechts vier tegendoelpunten en tijden de campagne voor EURO 2016 eentje meer – maar nu staat dat allemaal wat op losse schroeven. Automatismen bij nationale ploegen vormen sowieso reeds een heikel thema, aangezien de teams slechts enkele wedstrijden per jaar spelen en amper kunnen trainen, maar twee weken voor het start van het EK moet de bondscoach en de rest van de technische staf een haast volledige onuitgegeven defensie bij elkaar timmeren. Alleen al daarom wordt de wedstrijd straks tegen Finland zeer interessant.

Wilmots kan zich echter enigszins optrekken aan het feit dat een groot deel van zijn collega-bondscoaches omwille van blessures ook lang niet met hun sterkste elftal kunnen uitpakken. Groepsgenoot Italië mist bijvoorbeeld Marchisio, Montolivo en Verratti, Duitsland kan net zoals op het WK in Brazilië geen beroep doen op Reus en Didier Deschamps moet Diarra, Mathieu en Varane uit de selectie bij Les Bleus laten.

Op zich is die behoorlijk lange lijst geblesseerden niet zo verrassend, desondanks alle vooruitgang in de medische wereld. We staan op het einde van een reeds lang seizoen en het EK is nog niet afgelopen of vele clubteams beginnen reeds aan de voorbereiding van een nieuwe jaargang. Daarnaast is het eerder een regel dan een uitzondering dat spelers tijdens het seizoen twee tot drie wedstrijden per week afwerken. Het voetbal is een perpetuum mobile geworden, voor een groot deel onder druk van de televisiestations en sponsoren die veel geld pompen in het voetbal. Zij hebben er alle belang bij dat het product voetbal vaak genoeg in de markt geplaatst kan worden. Dat dat ten koste gaat van de gezondheid en ambities van voetballers lijkt van ondergeschikt belang. Het circus moet verder en wacht op niemand.

Resultaten

Zou Frank Vercauteren morgen in het Russische Samara waar hij als coach aan de slag is bij de plaatselijke tweedeklasser Krylia Sovetov aan zijn tv-scherm gekluisterd zitten wanneer de Rode Duivels het in hun achtste finale op het WK opnemen tegen de VS? En wat zou hij dan denken? Vijf jaar geleden toen hij zijn ontslag gaf na een ontluisterende nederlaag op bezoek bij voetbaldwerg Armenië was zijn oordeel alvast vernietigend. “Je kan blijven praten en lullen, maar anderen moeten ook hun verantwoordelijkheid opnemen”, haalde hij uit. “Met deze ploeg kan ik me niet meer vereenzelvigen.”

Een dieptepunt voor het Belgisch voetbal, maar het symboliseert hoe sterk de nationale ploeg de afgelopen tijd is gegroeid. Met voor een groot deel dezelfde groep – tegen Armenië zaten er acht Duivels in de selectie die er in Brazilië nu ook bij zijn en Vermaelen, Fellaini, Kompany, Vertonghen en Witsel waren er toen in Jerevan omwille van schorsingen en blessures niet bij – heeft het team het tot in de knock-outfase van het WK geschopt. Wie dat een half decennium geleden zou hebben voorspeld, zou met pek en veren het land zijn uitgezet.

Om nog verder door te stoten krijgt de nationale ploeg tegen de VS een unieke kans. Ook al overleefden de Amerikanen een stevige poule met tegenstanders Ghana, Portugal en Duitsland en is het een team dat nooit opgeeft, de Rode Duivels zijn aan hun huidige status verplicht zonder veel bibbergeld te betalen de deur tot de kwartfinale open te trappen.

Met of zonder Vincent Kompany. De aanvoerder en het gezicht van deze groep kan in elk team zijn plaats opeisen en is zowel defensief als offensief van goudwaarde, maar helemaal onmisbaar zal hij tegen de VS niet zijn. Daniel Van Buyten bewijst op dit WK dat hij van de huidige lichting de speler is met het grootste palmares en Nicolas Lombaerts speelde tegen Zuid-Korea ook een meer dan verdienstelijke partij. Eventueel kan op lange termijn de blessure van Kompany in combinatie met de onbeschikbaarheid van Anthony Vanden Borre, de eveneens onzekere Thomas Vermaelen en Laurent Ciman en de gele schorsingen die dreigen voor Jan Vertonghen en Toby Alderweireld wel een probleem vormen, maar dat is bij de overige ploegen niet anders. Een WK is slopend voor iedereen.

Of de zege tegen de VS nu met of zonder mooi voetbal gepaard gaat, maakt ook weinig uit. Het klopt dat de Duivels tegen Zuid-Korea net zoals in hun andere groepswedstrijden de neutrale voetbalfans met een onvoldaan gevoel naar huis hebben gestuurd, maar dat zal Marc Wilmots terecht worst wezen. Topsport draait om resultaten en dat heeft de bondscoach goed begrepen.

Een negen op negen en tot nu toe slechts één tegendoelpunt dat bovendien nog via een strafschop werd gescoord, een beter rapport na de eerste ronde is haast onmogelijk. En dan vergeten we nog de statistieken uit de kwalificatiecampagne. Slechts twee gelijke spelen en vier tegentreffers in tien wedstrijden vallen niet te verklaren door toeval. Het zijn de vruchten van het werk van een groep die op dit moment zijn plaats verdient in de kwartfinales van een WK.